Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

С английского на:
Латинский
С латинского на:
Все языки
Английский
Русский

only not

Толкование Перевод

1 atque or (only before consonants) ac

atque or (only before consonants) ac conj. [ad + que], and (like - que, it connects words or thoughts which form a whole, but unlike - que gives prominence rather to what follows, and is rarely repeated). I. Copulative. A. Connecting single words and expressions, and, as well as, together with: restituam ac reddam, T.: infamia atque indignitas rei, Cs.: honesta atque inhonesta, S.: parere atque imperare iuxta, L.: acies in speciem simul ac terrorem constiterat, Ta.—Poet. for et... et: Atque deos atque astra vocat crudelia mater, V.—Very rarely after one or more words of its phrase: hederā Gaudere pullā atque myrto, H.—In the phrases: unus atque alter, one and another, one or two, S.: alius atque alius, one and another, successive: aliā atque aliā de causā, L.: etiam atque etiam, again and again, repeatedly: semel atque iterum: iterum atque iterum, V.: huc atque illuc, hither and thither: longe atque late, far and wide.—Adding an emphatic expression, and in fact, and that too, and even, and indeed, and in particular: iter in provinciam nostram atque Italiam, Cs.: dis inmortalibus gratia atque ipsi Iovi: hebeti ingenio atque nullo: res tanta atque tam atrox, S.: Py. cognoscitne? Ch. Ac memoriter, yes, and that too, etc., T.: uno atque eo perexiguo tempore, and that too: atque eo magis, and so much the more: atque id eo magis, and that the more, Cs.: duabus missis cohortibus, atque his primis, etc., Cs. — With adeo or etiam: consilium atque adeo amentia, and in fact: cupide accipiat atque etiam bene dicat, and even, T.: atque adeo etiam, and even, L. — B. Connecting closely related thoughts, and so, and even, and... too (usu. beginning the clause): atque eccum! and there he is too! T.: Africanus indigens mei? Minime... ac ne ego quidem illius, and I too am not: Punicā religione servata fides est, atque in vincula omnes coniecit, L.—After a word in its clause: funus atque imagines ducant, etc., H.— Adding an emphatic clause: exsules adlicere coepit: ac tantam sibi auctoritatem comparaverat, etc., Cs.: vos pro libertate non... nitemini? atque eo vehementius, quod, etc., S.—With a negative: si fidem habeat... ac non id metuat, ne, etc., and does not rather, T.: quasi nunc id agatur, quis... ac non hoc quaeratur: ut civem, ac non potius ut hostem.—Adding an adversative clause, and yet, and nevertheless: Quibus nunc sollicitor rebus!... atque ex me hic natus non est, T.: non dicere pro nobis possunt; atque haec a nobis petunt omnia: nihil praeterea est magno opere dicendum. ac tamen... pauca etiam nunc dicam. —In transitions, etc.: locum delegerunt. ac primo adventu, etc., Cs.: Atque ea diversa, dum geruntur, V.: Atque hic tantus vir, N.: nomen ei iugo Alpium inditum transgressum, L.— II. After words of comparison, as, than, than as: nihil aeque atque illam vim requirit: neque mihi par ratio cum Lucilio est ac tecum fuit: pariter ac si hostes adessent, S.: castra movere iuxta ac si hostes adessent, S.: proinde ac de hominum est vitā merita: cum totidem navibus atque erat profectus, N.: similiter atque ipse eram commotus: fit aliud atque existimaris: aliter causam agi atque iste existimaret: non secus ac si meus esset frater: simulacrum contra atque antea fuerat convertere: simul atque adsedisti: haud minus ac iussi faciunt, V.: Non tuus hoc capiet venter plus ac meus, H.

Latin-English dictionary > atque or (only before consonants) ac
2 antistō (not antes-)

antistō (not antes-) stetī, —, āre [ante + sto], to stand before, only fig., to excel, surpass, be superior: quanto antistaret eloquentia innocentiae, N.: si (quaeritur) ratio... Pompeius antistat: alcui aliquā re.

Latin-English dictionary > antistō (not antes-)
3 tanti

tantus, a, um, adj. [perh. for tavantus; cf. Sanscr. tāvant, so great; Gr. teôs, i. e. teWôs].
I.
Of such size or measure, so great in amount, extent, value, degree, etc. (as some standard expressed or understood); usually with a foll. quantus, ut, qui, or absol.; rarely quam.
1.
With [p. 1841] quantus:
nullam (contionem) umquam vidi tantam, quanta nunc vestrum est,
Cic. Phil. 6, 7, 18:
quae tanta sunt in hoc uno, quanta in omnibus reliquis imperatoribus,
id. Imp. Pomp. 11, 29:
est alienum tanto viro, quantus es tu, non posse, etc.,
id. ad Brut. 1, 9, 1:
tantam eorum multitudinem nostri interfecerunt, quantum fuit diei spatium,
Caes. B. G. 2, 11; cf.:
quamquam Demaden continua dicendi exercitatio potuerit tantum, quantuluscumque postea fuit, fecisse,
Quint. 2, 17, 12; Cic. Lael. 20, 74; Sall. C. 58, 2.—
2.
With ut.
a.
Denoting result or consequence; with subj.:
tanta erat operis firmitudo, ut, etc.,
Caes. B G 4, 17:
non fuit tantus homo Sex. Roscius in civitate, ut, etc.,
Cic. Rosc. Am. 43, 125;
unum hoc definio, tantam esse necessitatem virtutis... ut, etc.,
id. Rep. 1, 1, 1:
quod ego tantum nefas commisi, ut hanc vicem saevitiae meae redderes?
Curt. 4, 10, 29:
quod tantum cogitavi nefas, ut dignior Philotas me videretur?
id. 6, 7, 30.—
b.
Denoting comparison:
tantā modestiā dicto audiens fuit, ut si privatus esset,
Nep. Ages. 4, 2.—
3.
With rel. qui, etc.:
cave putes aut mare ullum aut flammam esse tantam, quam non facilius sit sedare quam, etc.,
Cic. Rep. 1, 42, 65:
statuerunt, tantum illud esse maleficium, quod, etc.,
id. Sull. 2, 7:
nulla est tanta vis, quae non ferro frangi possit,
id. Marcell. 3, 8.—
4.
Without correlation (esp. freq. in exclamations, etc.) ita tanta mira in aedibus sunt facta, Plaut. Am. 5, 1, 5:
tanta factis modo mira miris modis, etc.,
id. Cas. 3, 5, 5:
qui tantus natu deorum nescis nomina,
id. Bacch. 1, 2, 15:
neque solum in tantis rebus, sed etiam in mediocribus vel studiis vel officiis,
id. Rep. 1, 3, 4:
tantilla tanta verba funditat,
Plaut. Poen. 1, 2, 61. hocine mihi ob labores tantos tantillum dari, id. Truc. 2, 6, 56:
ne tantae nationes conjugantur,
Caes. B. G. 3, 11:
onus,
id. ib. 2, 30 in tantis motionibus tantisque vicissitudinibus, tam multarum rerum atque tantarum ordinious, Cic. N D. 2, 5, 15:
non idem sentio tanta hac in re tamque immensa posse fieri,
id. de Or 2, 20, 84:
qui tantas et tam infinitas pecunias repudiarit,
id. Rosc. Com. 8, 24:
tot tantaque vitia,
id. Verr 1, 16, 47:
quae faceres in hominem tantum et talem,
id. Fam. 13, 66, 1; cf.:
conservare urbes tantas atque tales,
id. N. D. 3, 38, 92, so too, with talis, id. Fam. 15, 4, 14, id. Phil. 2, 29, 71:
tanta ista mala,
Sall. C. 40, 2;
Liv 31, 9: neque tanto tractu se colligit anguis,
Verg. G. 2, 154:
tantorum ingentia septem Terga boum,
id. A. 5, 404; Curt. 3, 1, 10; 3, 3, 28; 4, 1, 1:
sexcenta tanta reddam, si vivo, tibi,
six hundred times as much, Plaut. Bacch. 4, 9, 111; so,
sexcenta tanta,
id. Ps. 2, 2, 37:
tribus tantis illi minus redit quam obseveris,
three times as much less, id. Trin. 2, 4, 129:
jam non quaero, unde tantam Melitensem vestem habueris,
such a great quantity of, Cic. Verr. 2, 2, 74, § 183:
si in uno corpore tantarum rerum gubernationem mens humana possidet,
Lact. 1, 3, 21.—
5.
With quam:
maria aspera juro, Non ullum pro me tantum cepisse timorem, Quam, etc.,
Verg. A. 6, 352 (cf. infra, B. 2.).—With a partit. gen.:
tantus ille ventorum,
Plin. 2, 47, 46, § 121 (dub.; Jahn, ventus).—
6.
Esp. in phrase tantō ŏpĕre; freq. as one word, tantŏpĕre, so greatly, in so high a degree, so very, etc. (class. and freq.):
cur tanto opere extimueras?
Plaut. Most. 2, 2, 92, cf.:
si studia Graecorum vos tanto opere delectant,
Cic. Rep. 1, 18, 30; Plaut. Cas. 3, 2, 2; id. Ep. 1, 2, 31; Ter. And. 5, 2, 27; id. Heaut. 4, 5, 38; Caes. B. G. 7, 52; Cic. Rep. 1, 14, 21; id. Mur. 10, 23; id. de Or. 1, 35, 164 al.—In an inverted order:
mirum est, me, ut redeam, te opere tanto quaesere,
Plaut. Bacch. 2, 2, 1.—
B.
Transf., so many ( = tot; mostly poet.):
tantae Coëunt in proelia gentes,
Val. Fl. 5, 636:
lamentabile tantis urbibus,
Stat. Th. 11, 160:
legatum valet in tantos quanti inveniantur,
Dig. 30, 1, 65.— Sing.:
numquam tanto se vulture caelum Induit,
Luc. 7, 834. —
C.
Neutr. absol.
1.
tantum, so much, so many:
habere tantum molestiae quantum gloriae...ut tantum nobis, quantum ipsi superesse posset, remitteret,
Cic. Rep. 1, 4, 7:
decutio argenti tantum, quantum mihi lubet,
Plaut. Ep. 2, 3, 4:
iis adposuit tantum, quod satis esset, nullo adparatu,
Cic. Tusc. 5, 32, 91: tantum complectitur, quod satis sit modicae palaestrae, id. Leg. 2, 3, 6:
eo indito cumini fricti tantum, quod oleat,
Cato, R. R. 156, 3 (cf.: tantum quod, s. v. tantum, adv. B. 2. b.): Ch. Coactus reddidit ducentos et mille Philippum. Ni. Tantum debuit, Plaut. Bacch. 2, 3, 38: nec tantum Karthago habuisset opum, Cic. Rep. Fragm. ap. Non. p. 526 (1, 48, 3 B. and K.):
cum tantum belli in manibus esset,
Liv. 4, 57, 1:
sed quid hic tantum hominum incedunt?
Plaut. Poen. 3, 3, 5:
tantum hostium intra muros est,
Liv. 3, 17, 4 et saep.:
sexies tantum, quam quantum satum sit,
Cic. Verr. 2, 3, 43, § 102; cf.:
etiamsi alterum tantum perdundum est, perdam, etc.,
Plaut. Ep. 3, 4, 81 (v. alter):
tantum... dum,
Liv. 27, 42, 12; cf.:
tantum modo... dum,
Sall. J. 53, 3: tantum abest, ut, etc. (v. absum). —
b.
In colloquial lang.: tantum est, that is all, nothing more, etc.:
vos rogat, ut, etc. Tantum est. Valete,
Plaut. Trin. prol. 22; so id. Cas. prol. 87: Lo. Numquid amplius? Ly. Tantum est, id. Merc. 2, 2, 12; Ter. Eun. 5, 5, 26; id. Hec. 5, 3, 15.—
2.
Gen. (of price) tanti:
tanti, quanti poscit, vin' tanti illam emi?
Plaut. Merc. 2, 4, 22; cf.:
tanti est, quanti est fungus putidus,
it is worth as much as, is worth no more than, id. Bacch. 4, 7, 23:
frumentum tanti fuit, quanti iste aestimavit,
Cic. Verr. 2, 3, 84, § 194:
ubi me dixero dare tanti,
Ter. Ad. 2, 1, 49:
graviter increpuit, tanti habitare censorem,
in so costly a house, Plin. 17, 1, 1, § 3. —
b.
Trop.: est tanti (alicui), to be worth so much; to be valued, prized, or esteemed so highly; to be of such consequence or importance:
tanti ejus apud se gratiam esse ostendit, uti, etc.,
Caes. B. G. 1, 20: tanti non fuit Arsacen capere, ut, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 1:
hoc tanti fuit vertere, ut, etc.,
Quint. 1, 6, 38: est mihi tanti, Quirites, hujus invidiae tempestatem subire, dummodo a vobis hujus belli periculum depellatur, it is worth this price to me, i. e. I esteem it a light thing, Cic. Cat. 2, 7, 15; cf.:
sed est tanti (sc.: invidiam istam mihi impendere), dummodo,
id. ib. 1, 9, 22:
etsi id quidem non tanti est, quam quod propter eosdem, etc.,
id. Mil. 22, 58:
juratus tibi possum dicere, nihil esse tanti, etc.,
id. Att. 2, 13, 2:
cum dicturis tanti suae non sint (actiones),
Quint. 12, 8, 4:
sunt o! sunt jurgia tanti,
Ov. M. 2, 424 et saep.—
3.
Abl. (with comparatives) tantō, by so much, so much the:
quanto erat in dies gravior oppugnatio, tanto crebriores litterae nuntiique ad Caesarem mittebantur,
Caes. B. G. 5, 45; cf.:
quantum opere processerant, tanto aberant ab aquā longius,
id. B. C. 1, 81:
tanto major vis, quanto recentior,
Plin. 9, 38, 62, § 133:
reperietis quinquies tanto amplius istum quam quantum, etc.,
Cic. Verr. 2, 3, 97, § 225:
tantone minoris decumae venierunt quam fuerunt?
id. ib. 2, 3, 45, § 106 et saep.: bis tanto amici sunt inter se quam prius, twice as much, twice as good, dis tosôi, Plaut. Am. 3, 2, 62:
bis tanto pluris,
id. Men. 4, 3, 6:
ter tanto pejor,
id. Pers. 1, 3, 73:
multo tanto miserior,
id. Rud. 2, 6, 37:
si Cleomenes non tanto ante fugisset,
Cic. Verr. 2, 5, 34, § 89:
post tanto,
Verg. G. 3, 476; Curt. 6, 7, 26.— Rarely with verbs denoting comparison:
tanto praestitit ceteros imperatores, quan to populus Romanus antecedit fortitudine cunctas nationes,
Nep. Hann. 1, 1; Ov. M. 13, 368; cf.:
doctrinis tanto antecessit condiscipulos, ut, etc.,
Nep. Epam. 2, 2.— Poet. with sup.:
tanto pessimus omnium poëta, Quanto tu optimus omnium patronus,
Cat. 49, 6.—
b.
In colloquial lang.: tanto melior! so much the better! well done! good! excellent! bravo! etc.: To. Omnes sycophantias instruxi et comparavi, quo pacto ab lenone auferam hoc argentum. Sa. Tanto melior! Plaut. Pers. 2, 5, 24; cf. Sen. Ep. 31;
so too: tanto melior,
Plaut. Truc. 5, 61; Phaedr. 3, 5, 3:
tanto hercle melior,
Ter. Heaut. 3, 2, 38:
tanto major! tanto augustior!
how great! how noble! Plin. Pan. 71, 4:
tanto nequior!
so much the worse! that is bad! Ter. Ad. 4, 1, 12; cf. Plaut. Men. 2, 3, 84; so,
tanto miserior,
id. Stich. 5, 5, 8.—
4.
In tantum, so far, so much, to such a degree, so greatly:
danti in tantum producenda notitia est muneris sui, in quantum delectatura est eum, cui datur,
Sen. Ben. 2, 23; Col. 12, 24, 1:
quaedam aquae fervent in tantum, ut non possint esse usui,
Sen. Q. N. 3, 24, 1: humum in tantum deprimere, donec altitudinis mensuram datam ceperit, Col. 3, 13, 9:
in tantum suam felicitatem virtutemque enituisse,
Liv. 22, 27.
II.
Since tantus conveys only the idea of relative greatness, it may also be used (with a foll. ut) to denote a small amount, degree, extent, etc.; hence, of such a quantity or quality, such, so small, so slight or trivial; in the neutr., so little, so few (rare but class.):
ceterarum provinciarum vectigalia tanta sunt, ut iis ad ipsas provincias tutandas vix contenti esse possimus,
Cic. Imp. Pomp. 6, 14; id. Fam. 1, 7, 4: si bellum tantum erit, ut vos aut successores sustinere possint, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 10, 3:
praesidii tantum est, ut ne murus quidem cingi possit,
Caes. B. G. 6, 35:
tantum navium,
id. B. C. 3, 2.—Hence, tantum, adv.
A.
So much, so greatly, to such a degree, so:
tantum, quantum quis fuge,
as quickly as possible, Plaut. Most. 2, 2, 94:
de quo tantum, quantum me amas, velim cogites,
Cic. Att. 12, 18, 1:
id tantum abest ab officio, ut, etc.,
so far, id. Off. 1, 14, 43:
rex tantum auctoritate ejus motus est, ut, etc.,
Nep. Con. 4, 1:
tantum progressus a castris, ut dimicaturum appareret,
Liv. 37, 39, 6:
tantumque ibi moratus, dum, etc.,
so long, id. 27, 42, 13:
tantum ad narrandum argumentum adest benignitas,
Plaut. Men. prol. 16:
ne miremini, quā ratione hic tantum apud istum libertus potuerit,
Cic. Verr. 2, 2, 54, § 134:
nullo tantum se Mysia cultu Jactat,
Verg. G. 1, 102.—With adjj. (mostly poet.):
nec tantum dulcia, quantum Et liquida,
Verg. G. 4, 101:
juventus Non tantum Veneris quantum studiosa culinae,
Hor. S. 2, 5, 80:
tantum dissimilis,
id. ib. 2, 3, 313:
Marius quantum bello optimus, tantum pace pessimus,
Vell. 2, 11, 1.—
B.
(Acc. to tantus, II.; and therefore, prop., only so much, so little; hence) Only, alone, merely, but:
tantum monet, quantum intellegit,
only so much, Cic. Tusc. 2, 19, 44:
tantum in latitudinem patebat, quantum loci acies instructa occupare poterat,
Caes. B. G. 2, 8:
quod haec tantum, quantum sensu movetur...se accommodat, etc.,
Cic. Off. 1, 4, 11:
Socratem tantum de vitā et de moribus solitum esse quaerere,
id. Rep. 1, 10, 16:
nomen tantum virtutis usurpas,
id. Par. 2, 17:
dixit tantum: nihil ostendit, nihil protulit,
id. Fl. 15, 34:
notus mihi nomine tantum,
Hor. S. 1, 9, 3:
apte dicere non elocutionis tantum genere constat, sed, etc.,
Quint. 11, 1, 7; so,
non tantum... sed,
id. 9, 3, 28:
nec tantum... sed (etiam),
id. 3, 8, 33; 9, 3, 78; 11, 2, 5.—So with unus (mostly post-Aug.;
once in Cic.): excepit unum tantum: scire se nihil se scire, nihil amplius,
Cic. Ac. 2, 23, 74:
unum flumen tantum intererat,
Caes. B. C. 3, 19:
unum defuisse tantum superbiae,
Liv. 6, 16, 5; 21, 50, 6; 34, 9, 5; Just. 8, 5, 5; Cels. 5, 28, 14; Tac. A. 15, 1; Plin. 9, 35, 58, § 120.—
b.
Strengthened by modo, and also joined with it in one word, tantummŏdo (freq. and class.;
whereas solummodo is only post-Aug., v. h. v.): homines populariter annum tantummodo solis, id est unius astri reditu metiuntur,
Cic. Rep. 6, 22, 24:
ut tantummodo per stirpes alantur suas,
id. N. D. 2, 32, 81:
cum tantummodo potestatem gustandi feceris,
id. Rep. 2, 28, 51:
omnis ea judicatio versatur tantummodo in nomine,
id. ib. 4, 6, 6:
pedites tantummodo umeris ac summo pectore exstare (ut possent),
Caes. B. C. 1, 62:
velis tantummodo,
you have only to wish it, Hor. S. 1, 9, 54:
unum hoc tantummodo, neque praeterea quicquam, etc.,
Suet. Tib. 11 et saep.:
neque eum oratorem tantummodo, sed hominem non putant,
Cic. de Or. 3, 14, 52:
neque e silvis tantummodo promota castra, sed etiam... in campos delata acies,
Liv. 9, 37, 2:
Cn. Scipionem misit non ad tuendos tantummodo veteres socios, sed etiam ad pellendum Hispaniā Hasdrubalem,
id. 21, 32, 4; so,
non tantummodo... sed etiam,
Sen. Polyb. 15, 3; id. Ot. Sap. 3, 5; 5, 4; Front. Ep. ad Verr. p. 124:
non tantummodo... sed... quoque,
Vell. 2, 110, 5:
non tantummodo... verum etiam,
Aug. Ep. 162, 1; id. Grat. Christ. 14: non... tantum, with ellips. of sed, not only (but much more), Ov. Am. 1, 4, 63; cf.:
rem atrocem nec tantum epistulā dignam,
Plin. Ep. 3, 14; Juv. 1, 131.—
2.
Particular phrases.
a.
Tantum non, analog. to the Gr. monon ouk, to [p. 1842] point out an action as only not, i. e. very nearly, completed, almost, all but, very nearly (perh. not ante-Aug.; in Cic. Att. 14, 5, 2, Baiter reads tantummodo):
cum agger promotus ad urbem vineaeque tantum non jam injunctae moenibus essent,
Liv. 5, 7, 2:
tantum non jam captam Lacedaemonem esse,
id. 34, 40, 5:
tantum non ad portam bellum esse,
id. 25, 15, 1:
videt Romanos tantum non jam circumveniri a dextro cornu,
id. 37, 29, 9:
cum hostes tantum non arcessierint,
id. 4, 2, 12 Drak.:
tantum non adversis tempestatibus Rhodum enavigavit,
Suet. Tib. 11:
tantum non statim a funere,
id. ib. 52:
tantum non summam malorum suorum professus est,
id. ib. 66:
tantum non in ipso ejus consulatu,
id. Dom. 15 et saep.—But in many cases non belongs to the verb, and not to tantum:
tantum non cunctandum neque cessandum esse,
only there must be no delay, Liv. 35, 18, 8:
dictator bello ita gesto, ut tantum non defuisse fortunae videretur,
id. 4, 57, 8 Drak.; cf.:
ut qui per haec vicit, tantum non defuisse sibi advocatum sciat,
Quint. 6, 2, 4.—
b.
Tantum quod, denoting immediate nearness in point of time, only, just, but just, just then, hardly, scarcely (class.):
tantum quod ex Arpinati veneram, cum mihi a te litterae redditae sunt,
Cic. Fam. 7, 23, 1:
tantum quod ultimam imposuerat Pannonico bello Caesar manum, cum, etc.,
Vell. 2, 117, 1:
haec cum scriberem, tantum quod existimabam ad te orationem esse perlatam,
Cic. Att. 15, 13, 7:
navis Alexandrina, quae tantum quod appulerat,
Suet. Aug. 98:
natus est XVIII. Cal. Jan. tantum quod oriente sole,
id. Ner. 6:
tantum quod pueritiam egresso,
id. Aug. 63:
dentem tantum quod exemptum,
id. Vesp. 5 (but in Liv. 22, 2, 9; 33, 4, 6; Amm. 27, 5, 4, the quod belongs not to tantum, but to the following verb):
tantum alone = tantum quod,
Verg. E. 6, 16. —
c.
Tantum quod non, only that not, nothing is wanting but:
tantum quod hominem non nominat: causam quidem totam perscribit,
Cic. Verr. 2, 1, 45, § 116.

Lewis & Short latin dictionary > tanti
4 tanto

tantus, a, um, adj. [perh. for tavantus; cf. Sanscr. tāvant, so great; Gr. teôs, i. e. teWôs].
I.
Of such size or measure, so great in amount, extent, value, degree, etc. (as some standard expressed or understood); usually with a foll. quantus, ut, qui, or absol.; rarely quam.
1.
With [p. 1841] quantus:
nullam (contionem) umquam vidi tantam, quanta nunc vestrum est,
Cic. Phil. 6, 7, 18:
quae tanta sunt in hoc uno, quanta in omnibus reliquis imperatoribus,
id. Imp. Pomp. 11, 29:
est alienum tanto viro, quantus es tu, non posse, etc.,
id. ad Brut. 1, 9, 1:
tantam eorum multitudinem nostri interfecerunt, quantum fuit diei spatium,
Caes. B. G. 2, 11; cf.:
quamquam Demaden continua dicendi exercitatio potuerit tantum, quantuluscumque postea fuit, fecisse,
Quint. 2, 17, 12; Cic. Lael. 20, 74; Sall. C. 58, 2.—
2.
With ut.
a.
Denoting result or consequence; with subj.:
tanta erat operis firmitudo, ut, etc.,
Caes. B G 4, 17:
non fuit tantus homo Sex. Roscius in civitate, ut, etc.,
Cic. Rosc. Am. 43, 125;
unum hoc definio, tantam esse necessitatem virtutis... ut, etc.,
id. Rep. 1, 1, 1:
quod ego tantum nefas commisi, ut hanc vicem saevitiae meae redderes?
Curt. 4, 10, 29:
quod tantum cogitavi nefas, ut dignior Philotas me videretur?
id. 6, 7, 30.—
b.
Denoting comparison:
tantā modestiā dicto audiens fuit, ut si privatus esset,
Nep. Ages. 4, 2.—
3.
With rel. qui, etc.:
cave putes aut mare ullum aut flammam esse tantam, quam non facilius sit sedare quam, etc.,
Cic. Rep. 1, 42, 65:
statuerunt, tantum illud esse maleficium, quod, etc.,
id. Sull. 2, 7:
nulla est tanta vis, quae non ferro frangi possit,
id. Marcell. 3, 8.—
4.
Without correlation (esp. freq. in exclamations, etc.) ita tanta mira in aedibus sunt facta, Plaut. Am. 5, 1, 5:
tanta factis modo mira miris modis, etc.,
id. Cas. 3, 5, 5:
qui tantus natu deorum nescis nomina,
id. Bacch. 1, 2, 15:
neque solum in tantis rebus, sed etiam in mediocribus vel studiis vel officiis,
id. Rep. 1, 3, 4:
tantilla tanta verba funditat,
Plaut. Poen. 1, 2, 61. hocine mihi ob labores tantos tantillum dari, id. Truc. 2, 6, 56:
ne tantae nationes conjugantur,
Caes. B. G. 3, 11:
onus,
id. ib. 2, 30 in tantis motionibus tantisque vicissitudinibus, tam multarum rerum atque tantarum ordinious, Cic. N D. 2, 5, 15:
non idem sentio tanta hac in re tamque immensa posse fieri,
id. de Or 2, 20, 84:
qui tantas et tam infinitas pecunias repudiarit,
id. Rosc. Com. 8, 24:
tot tantaque vitia,
id. Verr 1, 16, 47:
quae faceres in hominem tantum et talem,
id. Fam. 13, 66, 1; cf.:
conservare urbes tantas atque tales,
id. N. D. 3, 38, 92, so too, with talis, id. Fam. 15, 4, 14, id. Phil. 2, 29, 71:
tanta ista mala,
Sall. C. 40, 2;
Liv 31, 9: neque tanto tractu se colligit anguis,
Verg. G. 2, 154:
tantorum ingentia septem Terga boum,
id. A. 5, 404; Curt. 3, 1, 10; 3, 3, 28; 4, 1, 1:
sexcenta tanta reddam, si vivo, tibi,
six hundred times as much, Plaut. Bacch. 4, 9, 111; so,
sexcenta tanta,
id. Ps. 2, 2, 37:
tribus tantis illi minus redit quam obseveris,
three times as much less, id. Trin. 2, 4, 129:
jam non quaero, unde tantam Melitensem vestem habueris,
such a great quantity of, Cic. Verr. 2, 2, 74, § 183:
si in uno corpore tantarum rerum gubernationem mens humana possidet,
Lact. 1, 3, 21.—
5.
With quam:
maria aspera juro, Non ullum pro me tantum cepisse timorem, Quam, etc.,
Verg. A. 6, 352 (cf. infra, B. 2.).—With a partit. gen.:
tantus ille ventorum,
Plin. 2, 47, 46, § 121 (dub.; Jahn, ventus).—
6.
Esp. in phrase tantō ŏpĕre; freq. as one word, tantŏpĕre, so greatly, in so high a degree, so very, etc. (class. and freq.):
cur tanto opere extimueras?
Plaut. Most. 2, 2, 92, cf.:
si studia Graecorum vos tanto opere delectant,
Cic. Rep. 1, 18, 30; Plaut. Cas. 3, 2, 2; id. Ep. 1, 2, 31; Ter. And. 5, 2, 27; id. Heaut. 4, 5, 38; Caes. B. G. 7, 52; Cic. Rep. 1, 14, 21; id. Mur. 10, 23; id. de Or. 1, 35, 164 al.—In an inverted order:
mirum est, me, ut redeam, te opere tanto quaesere,
Plaut. Bacch. 2, 2, 1.—
B.
Transf., so many ( = tot; mostly poet.):
tantae Coëunt in proelia gentes,
Val. Fl. 5, 636:
lamentabile tantis urbibus,
Stat. Th. 11, 160:
legatum valet in tantos quanti inveniantur,
Dig. 30, 1, 65.— Sing.:
numquam tanto se vulture caelum Induit,
Luc. 7, 834. —
C.
Neutr. absol.
1.
tantum, so much, so many:
habere tantum molestiae quantum gloriae...ut tantum nobis, quantum ipsi superesse posset, remitteret,
Cic. Rep. 1, 4, 7:
decutio argenti tantum, quantum mihi lubet,
Plaut. Ep. 2, 3, 4:
iis adposuit tantum, quod satis esset, nullo adparatu,
Cic. Tusc. 5, 32, 91: tantum complectitur, quod satis sit modicae palaestrae, id. Leg. 2, 3, 6:
eo indito cumini fricti tantum, quod oleat,
Cato, R. R. 156, 3 (cf.: tantum quod, s. v. tantum, adv. B. 2. b.): Ch. Coactus reddidit ducentos et mille Philippum. Ni. Tantum debuit, Plaut. Bacch. 2, 3, 38: nec tantum Karthago habuisset opum, Cic. Rep. Fragm. ap. Non. p. 526 (1, 48, 3 B. and K.):
cum tantum belli in manibus esset,
Liv. 4, 57, 1:
sed quid hic tantum hominum incedunt?
Plaut. Poen. 3, 3, 5:
tantum hostium intra muros est,
Liv. 3, 17, 4 et saep.:
sexies tantum, quam quantum satum sit,
Cic. Verr. 2, 3, 43, § 102; cf.:
etiamsi alterum tantum perdundum est, perdam, etc.,
Plaut. Ep. 3, 4, 81 (v. alter):
tantum... dum,
Liv. 27, 42, 12; cf.:
tantum modo... dum,
Sall. J. 53, 3: tantum abest, ut, etc. (v. absum). —
b.
In colloquial lang.: tantum est, that is all, nothing more, etc.:
vos rogat, ut, etc. Tantum est. Valete,
Plaut. Trin. prol. 22; so id. Cas. prol. 87: Lo. Numquid amplius? Ly. Tantum est, id. Merc. 2, 2, 12; Ter. Eun. 5, 5, 26; id. Hec. 5, 3, 15.—
2.
Gen. (of price) tanti:
tanti, quanti poscit, vin' tanti illam emi?
Plaut. Merc. 2, 4, 22; cf.:
tanti est, quanti est fungus putidus,
it is worth as much as, is worth no more than, id. Bacch. 4, 7, 23:
frumentum tanti fuit, quanti iste aestimavit,
Cic. Verr. 2, 3, 84, § 194:
ubi me dixero dare tanti,
Ter. Ad. 2, 1, 49:
graviter increpuit, tanti habitare censorem,
in so costly a house, Plin. 17, 1, 1, § 3. —
b.
Trop.: est tanti (alicui), to be worth so much; to be valued, prized, or esteemed so highly; to be of such consequence or importance:
tanti ejus apud se gratiam esse ostendit, uti, etc.,
Caes. B. G. 1, 20: tanti non fuit Arsacen capere, ut, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 1:
hoc tanti fuit vertere, ut, etc.,
Quint. 1, 6, 38: est mihi tanti, Quirites, hujus invidiae tempestatem subire, dummodo a vobis hujus belli periculum depellatur, it is worth this price to me, i. e. I esteem it a light thing, Cic. Cat. 2, 7, 15; cf.:
sed est tanti (sc.: invidiam istam mihi impendere), dummodo,
id. ib. 1, 9, 22:
etsi id quidem non tanti est, quam quod propter eosdem, etc.,
id. Mil. 22, 58:
juratus tibi possum dicere, nihil esse tanti, etc.,
id. Att. 2, 13, 2:
cum dicturis tanti suae non sint (actiones),
Quint. 12, 8, 4:
sunt o! sunt jurgia tanti,
Ov. M. 2, 424 et saep.—
3.
Abl. (with comparatives) tantō, by so much, so much the:
quanto erat in dies gravior oppugnatio, tanto crebriores litterae nuntiique ad Caesarem mittebantur,
Caes. B. G. 5, 45; cf.:
quantum opere processerant, tanto aberant ab aquā longius,
id. B. C. 1, 81:
tanto major vis, quanto recentior,
Plin. 9, 38, 62, § 133:
reperietis quinquies tanto amplius istum quam quantum, etc.,
Cic. Verr. 2, 3, 97, § 225:
tantone minoris decumae venierunt quam fuerunt?
id. ib. 2, 3, 45, § 106 et saep.: bis tanto amici sunt inter se quam prius, twice as much, twice as good, dis tosôi, Plaut. Am. 3, 2, 62:
bis tanto pluris,
id. Men. 4, 3, 6:
ter tanto pejor,
id. Pers. 1, 3, 73:
multo tanto miserior,
id. Rud. 2, 6, 37:
si Cleomenes non tanto ante fugisset,
Cic. Verr. 2, 5, 34, § 89:
post tanto,
Verg. G. 3, 476; Curt. 6, 7, 26.— Rarely with verbs denoting comparison:
tanto praestitit ceteros imperatores, quan to populus Romanus antecedit fortitudine cunctas nationes,
Nep. Hann. 1, 1; Ov. M. 13, 368; cf.:
doctrinis tanto antecessit condiscipulos, ut, etc.,
Nep. Epam. 2, 2.— Poet. with sup.:
tanto pessimus omnium poëta, Quanto tu optimus omnium patronus,
Cat. 49, 6.—
b.
In colloquial lang.: tanto melior! so much the better! well done! good! excellent! bravo! etc.: To. Omnes sycophantias instruxi et comparavi, quo pacto ab lenone auferam hoc argentum. Sa. Tanto melior! Plaut. Pers. 2, 5, 24; cf. Sen. Ep. 31;
so too: tanto melior,
Plaut. Truc. 5, 61; Phaedr. 3, 5, 3:
tanto hercle melior,
Ter. Heaut. 3, 2, 38:
tanto major! tanto augustior!
how great! how noble! Plin. Pan. 71, 4:
tanto nequior!
so much the worse! that is bad! Ter. Ad. 4, 1, 12; cf. Plaut. Men. 2, 3, 84; so,
tanto miserior,
id. Stich. 5, 5, 8.—
4.
In tantum, so far, so much, to such a degree, so greatly:
danti in tantum producenda notitia est muneris sui, in quantum delectatura est eum, cui datur,
Sen. Ben. 2, 23; Col. 12, 24, 1:
quaedam aquae fervent in tantum, ut non possint esse usui,
Sen. Q. N. 3, 24, 1: humum in tantum deprimere, donec altitudinis mensuram datam ceperit, Col. 3, 13, 9:
in tantum suam felicitatem virtutemque enituisse,
Liv. 22, 27.
II.
Since tantus conveys only the idea of relative greatness, it may also be used (with a foll. ut) to denote a small amount, degree, extent, etc.; hence, of such a quantity or quality, such, so small, so slight or trivial; in the neutr., so little, so few (rare but class.):
ceterarum provinciarum vectigalia tanta sunt, ut iis ad ipsas provincias tutandas vix contenti esse possimus,
Cic. Imp. Pomp. 6, 14; id. Fam. 1, 7, 4: si bellum tantum erit, ut vos aut successores sustinere possint, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 10, 3:
praesidii tantum est, ut ne murus quidem cingi possit,
Caes. B. G. 6, 35:
tantum navium,
id. B. C. 3, 2.—Hence, tantum, adv.
A.
So much, so greatly, to such a degree, so:
tantum, quantum quis fuge,
as quickly as possible, Plaut. Most. 2, 2, 94:
de quo tantum, quantum me amas, velim cogites,
Cic. Att. 12, 18, 1:
id tantum abest ab officio, ut, etc.,
so far, id. Off. 1, 14, 43:
rex tantum auctoritate ejus motus est, ut, etc.,
Nep. Con. 4, 1:
tantum progressus a castris, ut dimicaturum appareret,
Liv. 37, 39, 6:
tantumque ibi moratus, dum, etc.,
so long, id. 27, 42, 13:
tantum ad narrandum argumentum adest benignitas,
Plaut. Men. prol. 16:
ne miremini, quā ratione hic tantum apud istum libertus potuerit,
Cic. Verr. 2, 2, 54, § 134:
nullo tantum se Mysia cultu Jactat,
Verg. G. 1, 102.—With adjj. (mostly poet.):
nec tantum dulcia, quantum Et liquida,
Verg. G. 4, 101:
juventus Non tantum Veneris quantum studiosa culinae,
Hor. S. 2, 5, 80:
tantum dissimilis,
id. ib. 2, 3, 313:
Marius quantum bello optimus, tantum pace pessimus,
Vell. 2, 11, 1.—
B.
(Acc. to tantus, II.; and therefore, prop., only so much, so little; hence) Only, alone, merely, but:
tantum monet, quantum intellegit,
only so much, Cic. Tusc. 2, 19, 44:
tantum in latitudinem patebat, quantum loci acies instructa occupare poterat,
Caes. B. G. 2, 8:
quod haec tantum, quantum sensu movetur...se accommodat, etc.,
Cic. Off. 1, 4, 11:
Socratem tantum de vitā et de moribus solitum esse quaerere,
id. Rep. 1, 10, 16:
nomen tantum virtutis usurpas,
id. Par. 2, 17:
dixit tantum: nihil ostendit, nihil protulit,
id. Fl. 15, 34:
notus mihi nomine tantum,
Hor. S. 1, 9, 3:
apte dicere non elocutionis tantum genere constat, sed, etc.,
Quint. 11, 1, 7; so,
non tantum... sed,
id. 9, 3, 28:
nec tantum... sed (etiam),
id. 3, 8, 33; 9, 3, 78; 11, 2, 5.—So with unus (mostly post-Aug.;
once in Cic.): excepit unum tantum: scire se nihil se scire, nihil amplius,
Cic. Ac. 2, 23, 74:
unum flumen tantum intererat,
Caes. B. C. 3, 19:
unum defuisse tantum superbiae,
Liv. 6, 16, 5; 21, 50, 6; 34, 9, 5; Just. 8, 5, 5; Cels. 5, 28, 14; Tac. A. 15, 1; Plin. 9, 35, 58, § 120.—
b.
Strengthened by modo, and also joined with it in one word, tantummŏdo (freq. and class.;
whereas solummodo is only post-Aug., v. h. v.): homines populariter annum tantummodo solis, id est unius astri reditu metiuntur,
Cic. Rep. 6, 22, 24:
ut tantummodo per stirpes alantur suas,
id. N. D. 2, 32, 81:
cum tantummodo potestatem gustandi feceris,
id. Rep. 2, 28, 51:
omnis ea judicatio versatur tantummodo in nomine,
id. ib. 4, 6, 6:
pedites tantummodo umeris ac summo pectore exstare (ut possent),
Caes. B. C. 1, 62:
velis tantummodo,
you have only to wish it, Hor. S. 1, 9, 54:
unum hoc tantummodo, neque praeterea quicquam, etc.,
Suet. Tib. 11 et saep.:
neque eum oratorem tantummodo, sed hominem non putant,
Cic. de Or. 3, 14, 52:
neque e silvis tantummodo promota castra, sed etiam... in campos delata acies,
Liv. 9, 37, 2:
Cn. Scipionem misit non ad tuendos tantummodo veteres socios, sed etiam ad pellendum Hispaniā Hasdrubalem,
id. 21, 32, 4; so,
non tantummodo... sed etiam,
Sen. Polyb. 15, 3; id. Ot. Sap. 3, 5; 5, 4; Front. Ep. ad Verr. p. 124:
non tantummodo... sed... quoque,
Vell. 2, 110, 5:
non tantummodo... verum etiam,
Aug. Ep. 162, 1; id. Grat. Christ. 14: non... tantum, with ellips. of sed, not only (but much more), Ov. Am. 1, 4, 63; cf.:
rem atrocem nec tantum epistulā dignam,
Plin. Ep. 3, 14; Juv. 1, 131.—
2.
Particular phrases.
a.
Tantum non, analog. to the Gr. monon ouk, to [p. 1842] point out an action as only not, i. e. very nearly, completed, almost, all but, very nearly (perh. not ante-Aug.; in Cic. Att. 14, 5, 2, Baiter reads tantummodo):
cum agger promotus ad urbem vineaeque tantum non jam injunctae moenibus essent,
Liv. 5, 7, 2:
tantum non jam captam Lacedaemonem esse,
id. 34, 40, 5:
tantum non ad portam bellum esse,
id. 25, 15, 1:
videt Romanos tantum non jam circumveniri a dextro cornu,
id. 37, 29, 9:
cum hostes tantum non arcessierint,
id. 4, 2, 12 Drak.:
tantum non adversis tempestatibus Rhodum enavigavit,
Suet. Tib. 11:
tantum non statim a funere,
id. ib. 52:
tantum non summam malorum suorum professus est,
id. ib. 66:
tantum non in ipso ejus consulatu,
id. Dom. 15 et saep.—But in many cases non belongs to the verb, and not to tantum:
tantum non cunctandum neque cessandum esse,
only there must be no delay, Liv. 35, 18, 8:
dictator bello ita gesto, ut tantum non defuisse fortunae videretur,
id. 4, 57, 8 Drak.; cf.:
ut qui per haec vicit, tantum non defuisse sibi advocatum sciat,
Quint. 6, 2, 4.—
b.
Tantum quod, denoting immediate nearness in point of time, only, just, but just, just then, hardly, scarcely (class.):
tantum quod ex Arpinati veneram, cum mihi a te litterae redditae sunt,
Cic. Fam. 7, 23, 1:
tantum quod ultimam imposuerat Pannonico bello Caesar manum, cum, etc.,
Vell. 2, 117, 1:
haec cum scriberem, tantum quod existimabam ad te orationem esse perlatam,
Cic. Att. 15, 13, 7:
navis Alexandrina, quae tantum quod appulerat,
Suet. Aug. 98:
natus est XVIII. Cal. Jan. tantum quod oriente sole,
id. Ner. 6:
tantum quod pueritiam egresso,
id. Aug. 63:
dentem tantum quod exemptum,
id. Vesp. 5 (but in Liv. 22, 2, 9; 33, 4, 6; Amm. 27, 5, 4, the quod belongs not to tantum, but to the following verb):
tantum alone = tantum quod,
Verg. E. 6, 16. —
c.
Tantum quod non, only that not, nothing is wanting but:
tantum quod hominem non nominat: causam quidem totam perscribit,
Cic. Verr. 2, 1, 45, § 116.

Lewis & Short latin dictionary > tanto
5 tanto opere

tantus, a, um, adj. [perh. for tavantus; cf. Sanscr. tāvant, so great; Gr. teôs, i. e. teWôs].
I.
Of such size or measure, so great in amount, extent, value, degree, etc. (as some standard expressed or understood); usually with a foll. quantus, ut, qui, or absol.; rarely quam.
1.
With [p. 1841] quantus:
nullam (contionem) umquam vidi tantam, quanta nunc vestrum est,
Cic. Phil. 6, 7, 18:
quae tanta sunt in hoc uno, quanta in omnibus reliquis imperatoribus,
id. Imp. Pomp. 11, 29:
est alienum tanto viro, quantus es tu, non posse, etc.,
id. ad Brut. 1, 9, 1:
tantam eorum multitudinem nostri interfecerunt, quantum fuit diei spatium,
Caes. B. G. 2, 11; cf.:
quamquam Demaden continua dicendi exercitatio potuerit tantum, quantuluscumque postea fuit, fecisse,
Quint. 2, 17, 12; Cic. Lael. 20, 74; Sall. C. 58, 2.—
2.
With ut.
a.
Denoting result or consequence; with subj.:
tanta erat operis firmitudo, ut, etc.,
Caes. B G 4, 17:
non fuit tantus homo Sex. Roscius in civitate, ut, etc.,
Cic. Rosc. Am. 43, 125;
unum hoc definio, tantam esse necessitatem virtutis... ut, etc.,
id. Rep. 1, 1, 1:
quod ego tantum nefas commisi, ut hanc vicem saevitiae meae redderes?
Curt. 4, 10, 29:
quod tantum cogitavi nefas, ut dignior Philotas me videretur?
id. 6, 7, 30.—
b.
Denoting comparison:
tantā modestiā dicto audiens fuit, ut si privatus esset,
Nep. Ages. 4, 2.—
3.
With rel. qui, etc.:
cave putes aut mare ullum aut flammam esse tantam, quam non facilius sit sedare quam, etc.,
Cic. Rep. 1, 42, 65:
statuerunt, tantum illud esse maleficium, quod, etc.,
id. Sull. 2, 7:
nulla est tanta vis, quae non ferro frangi possit,
id. Marcell. 3, 8.—
4.
Without correlation (esp. freq. in exclamations, etc.) ita tanta mira in aedibus sunt facta, Plaut. Am. 5, 1, 5:
tanta factis modo mira miris modis, etc.,
id. Cas. 3, 5, 5:
qui tantus natu deorum nescis nomina,
id. Bacch. 1, 2, 15:
neque solum in tantis rebus, sed etiam in mediocribus vel studiis vel officiis,
id. Rep. 1, 3, 4:
tantilla tanta verba funditat,
Plaut. Poen. 1, 2, 61. hocine mihi ob labores tantos tantillum dari, id. Truc. 2, 6, 56:
ne tantae nationes conjugantur,
Caes. B. G. 3, 11:
onus,
id. ib. 2, 30 in tantis motionibus tantisque vicissitudinibus, tam multarum rerum atque tantarum ordinious, Cic. N D. 2, 5, 15:
non idem sentio tanta hac in re tamque immensa posse fieri,
id. de Or 2, 20, 84:
qui tantas et tam infinitas pecunias repudiarit,
id. Rosc. Com. 8, 24:
tot tantaque vitia,
id. Verr 1, 16, 47:
quae faceres in hominem tantum et talem,
id. Fam. 13, 66, 1; cf.:
conservare urbes tantas atque tales,
id. N. D. 3, 38, 92, so too, with talis, id. Fam. 15, 4, 14, id. Phil. 2, 29, 71:
tanta ista mala,
Sall. C. 40, 2;
Liv 31, 9: neque tanto tractu se colligit anguis,
Verg. G. 2, 154:
tantorum ingentia septem Terga boum,
id. A. 5, 404; Curt. 3, 1, 10; 3, 3, 28; 4, 1, 1:
sexcenta tanta reddam, si vivo, tibi,
six hundred times as much, Plaut. Bacch. 4, 9, 111; so,
sexcenta tanta,
id. Ps. 2, 2, 37:
tribus tantis illi minus redit quam obseveris,
three times as much less, id. Trin. 2, 4, 129:
jam non quaero, unde tantam Melitensem vestem habueris,
such a great quantity of, Cic. Verr. 2, 2, 74, § 183:
si in uno corpore tantarum rerum gubernationem mens humana possidet,
Lact. 1, 3, 21.—
5.
With quam:
maria aspera juro, Non ullum pro me tantum cepisse timorem, Quam, etc.,
Verg. A. 6, 352 (cf. infra, B. 2.).—With a partit. gen.:
tantus ille ventorum,
Plin. 2, 47, 46, § 121 (dub.; Jahn, ventus).—
6.
Esp. in phrase tantō ŏpĕre; freq. as one word, tantŏpĕre, so greatly, in so high a degree, so very, etc. (class. and freq.):
cur tanto opere extimueras?
Plaut. Most. 2, 2, 92, cf.:
si studia Graecorum vos tanto opere delectant,
Cic. Rep. 1, 18, 30; Plaut. Cas. 3, 2, 2; id. Ep. 1, 2, 31; Ter. And. 5, 2, 27; id. Heaut. 4, 5, 38; Caes. B. G. 7, 52; Cic. Rep. 1, 14, 21; id. Mur. 10, 23; id. de Or. 1, 35, 164 al.—In an inverted order:
mirum est, me, ut redeam, te opere tanto quaesere,
Plaut. Bacch. 2, 2, 1.—
B.
Transf., so many ( = tot; mostly poet.):
tantae Coëunt in proelia gentes,
Val. Fl. 5, 636:
lamentabile tantis urbibus,
Stat. Th. 11, 160:
legatum valet in tantos quanti inveniantur,
Dig. 30, 1, 65.— Sing.:
numquam tanto se vulture caelum Induit,
Luc. 7, 834. —
C.
Neutr. absol.
1.
tantum, so much, so many:
habere tantum molestiae quantum gloriae...ut tantum nobis, quantum ipsi superesse posset, remitteret,
Cic. Rep. 1, 4, 7:
decutio argenti tantum, quantum mihi lubet,
Plaut. Ep. 2, 3, 4:
iis adposuit tantum, quod satis esset, nullo adparatu,
Cic. Tusc. 5, 32, 91: tantum complectitur, quod satis sit modicae palaestrae, id. Leg. 2, 3, 6:
eo indito cumini fricti tantum, quod oleat,
Cato, R. R. 156, 3 (cf.: tantum quod, s. v. tantum, adv. B. 2. b.): Ch. Coactus reddidit ducentos et mille Philippum. Ni. Tantum debuit, Plaut. Bacch. 2, 3, 38: nec tantum Karthago habuisset opum, Cic. Rep. Fragm. ap. Non. p. 526 (1, 48, 3 B. and K.):
cum tantum belli in manibus esset,
Liv. 4, 57, 1:
sed quid hic tantum hominum incedunt?
Plaut. Poen. 3, 3, 5:
tantum hostium intra muros est,
Liv. 3, 17, 4 et saep.:
sexies tantum, quam quantum satum sit,
Cic. Verr. 2, 3, 43, § 102; cf.:
etiamsi alterum tantum perdundum est, perdam, etc.,
Plaut. Ep. 3, 4, 81 (v. alter):
tantum... dum,
Liv. 27, 42, 12; cf.:
tantum modo... dum,
Sall. J. 53, 3: tantum abest, ut, etc. (v. absum). —
b.
In colloquial lang.: tantum est, that is all, nothing more, etc.:
vos rogat, ut, etc. Tantum est. Valete,
Plaut. Trin. prol. 22; so id. Cas. prol. 87: Lo. Numquid amplius? Ly. Tantum est, id. Merc. 2, 2, 12; Ter. Eun. 5, 5, 26; id. Hec. 5, 3, 15.—
2.
Gen. (of price) tanti:
tanti, quanti poscit, vin' tanti illam emi?
Plaut. Merc. 2, 4, 22; cf.:
tanti est, quanti est fungus putidus,
it is worth as much as, is worth no more than, id. Bacch. 4, 7, 23:
frumentum tanti fuit, quanti iste aestimavit,
Cic. Verr. 2, 3, 84, § 194:
ubi me dixero dare tanti,
Ter. Ad. 2, 1, 49:
graviter increpuit, tanti habitare censorem,
in so costly a house, Plin. 17, 1, 1, § 3. —
b.
Trop.: est tanti (alicui), to be worth so much; to be valued, prized, or esteemed so highly; to be of such consequence or importance:
tanti ejus apud se gratiam esse ostendit, uti, etc.,
Caes. B. G. 1, 20: tanti non fuit Arsacen capere, ut, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 1:
hoc tanti fuit vertere, ut, etc.,
Quint. 1, 6, 38: est mihi tanti, Quirites, hujus invidiae tempestatem subire, dummodo a vobis hujus belli periculum depellatur, it is worth this price to me, i. e. I esteem it a light thing, Cic. Cat. 2, 7, 15; cf.:
sed est tanti (sc.: invidiam istam mihi impendere), dummodo,
id. ib. 1, 9, 22:
etsi id quidem non tanti est, quam quod propter eosdem, etc.,
id. Mil. 22, 58:
juratus tibi possum dicere, nihil esse tanti, etc.,
id. Att. 2, 13, 2:
cum dicturis tanti suae non sint (actiones),
Quint. 12, 8, 4:
sunt o! sunt jurgia tanti,
Ov. M. 2, 424 et saep.—
3.
Abl. (with comparatives) tantō, by so much, so much the:
quanto erat in dies gravior oppugnatio, tanto crebriores litterae nuntiique ad Caesarem mittebantur,
Caes. B. G. 5, 45; cf.:
quantum opere processerant, tanto aberant ab aquā longius,
id. B. C. 1, 81:
tanto major vis, quanto recentior,
Plin. 9, 38, 62, § 133:
reperietis quinquies tanto amplius istum quam quantum, etc.,
Cic. Verr. 2, 3, 97, § 225:
tantone minoris decumae venierunt quam fuerunt?
id. ib. 2, 3, 45, § 106 et saep.: bis tanto amici sunt inter se quam prius, twice as much, twice as good, dis tosôi, Plaut. Am. 3, 2, 62:
bis tanto pluris,
id. Men. 4, 3, 6:
ter tanto pejor,
id. Pers. 1, 3, 73:
multo tanto miserior,
id. Rud. 2, 6, 37:
si Cleomenes non tanto ante fugisset,
Cic. Verr. 2, 5, 34, § 89:
post tanto,
Verg. G. 3, 476; Curt. 6, 7, 26.— Rarely with verbs denoting comparison:
tanto praestitit ceteros imperatores, quan to populus Romanus antecedit fortitudine cunctas nationes,
Nep. Hann. 1, 1; Ov. M. 13, 368; cf.:
doctrinis tanto antecessit condiscipulos, ut, etc.,
Nep. Epam. 2, 2.— Poet. with sup.:
tanto pessimus omnium poëta, Quanto tu optimus omnium patronus,
Cat. 49, 6.—
b.
In colloquial lang.: tanto melior! so much the better! well done! good! excellent! bravo! etc.: To. Omnes sycophantias instruxi et comparavi, quo pacto ab lenone auferam hoc argentum. Sa. Tanto melior! Plaut. Pers. 2, 5, 24; cf. Sen. Ep. 31;
so too: tanto melior,
Plaut. Truc. 5, 61; Phaedr. 3, 5, 3:
tanto hercle melior,
Ter. Heaut. 3, 2, 38:
tanto major! tanto augustior!
how great! how noble! Plin. Pan. 71, 4:
tanto nequior!
so much the worse! that is bad! Ter. Ad. 4, 1, 12; cf. Plaut. Men. 2, 3, 84; so,
tanto miserior,
id. Stich. 5, 5, 8.—
4.
In tantum, so far, so much, to such a degree, so greatly:
danti in tantum producenda notitia est muneris sui, in quantum delectatura est eum, cui datur,
Sen. Ben. 2, 23; Col. 12, 24, 1:
quaedam aquae fervent in tantum, ut non possint esse usui,
Sen. Q. N. 3, 24, 1: humum in tantum deprimere, donec altitudinis mensuram datam ceperit, Col. 3, 13, 9:
in tantum suam felicitatem virtutemque enituisse,
Liv. 22, 27.
II.
Since tantus conveys only the idea of relative greatness, it may also be used (with a foll. ut) to denote a small amount, degree, extent, etc.; hence, of such a quantity or quality, such, so small, so slight or trivial; in the neutr., so little, so few (rare but class.):
ceterarum provinciarum vectigalia tanta sunt, ut iis ad ipsas provincias tutandas vix contenti esse possimus,
Cic. Imp. Pomp. 6, 14; id. Fam. 1, 7, 4: si bellum tantum erit, ut vos aut successores sustinere possint, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 10, 3:
praesidii tantum est, ut ne murus quidem cingi possit,
Caes. B. G. 6, 35:
tantum navium,
id. B. C. 3, 2.—Hence, tantum, adv.
A.
So much, so greatly, to such a degree, so:
tantum, quantum quis fuge,
as quickly as possible, Plaut. Most. 2, 2, 94:
de quo tantum, quantum me amas, velim cogites,
Cic. Att. 12, 18, 1:
id tantum abest ab officio, ut, etc.,
so far, id. Off. 1, 14, 43:
rex tantum auctoritate ejus motus est, ut, etc.,
Nep. Con. 4, 1:
tantum progressus a castris, ut dimicaturum appareret,
Liv. 37, 39, 6:
tantumque ibi moratus, dum, etc.,
so long, id. 27, 42, 13:
tantum ad narrandum argumentum adest benignitas,
Plaut. Men. prol. 16:
ne miremini, quā ratione hic tantum apud istum libertus potuerit,
Cic. Verr. 2, 2, 54, § 134:
nullo tantum se Mysia cultu Jactat,
Verg. G. 1, 102.—With adjj. (mostly poet.):
nec tantum dulcia, quantum Et liquida,
Verg. G. 4, 101:
juventus Non tantum Veneris quantum studiosa culinae,
Hor. S. 2, 5, 80:
tantum dissimilis,
id. ib. 2, 3, 313:
Marius quantum bello optimus, tantum pace pessimus,
Vell. 2, 11, 1.—
B.
(Acc. to tantus, II.; and therefore, prop., only so much, so little; hence) Only, alone, merely, but:
tantum monet, quantum intellegit,
only so much, Cic. Tusc. 2, 19, 44:
tantum in latitudinem patebat, quantum loci acies instructa occupare poterat,
Caes. B. G. 2, 8:
quod haec tantum, quantum sensu movetur...se accommodat, etc.,
Cic. Off. 1, 4, 11:
Socratem tantum de vitā et de moribus solitum esse quaerere,
id. Rep. 1, 10, 16:
nomen tantum virtutis usurpas,
id. Par. 2, 17:
dixit tantum: nihil ostendit, nihil protulit,
id. Fl. 15, 34:
notus mihi nomine tantum,
Hor. S. 1, 9, 3:
apte dicere non elocutionis tantum genere constat, sed, etc.,
Quint. 11, 1, 7; so,
non tantum... sed,
id. 9, 3, 28:
nec tantum... sed (etiam),
id. 3, 8, 33; 9, 3, 78; 11, 2, 5.—So with unus (mostly post-Aug.;
once in Cic.): excepit unum tantum: scire se nihil se scire, nihil amplius,
Cic. Ac. 2, 23, 74:
unum flumen tantum intererat,
Caes. B. C. 3, 19:
unum defuisse tantum superbiae,
Liv. 6, 16, 5; 21, 50, 6; 34, 9, 5; Just. 8, 5, 5; Cels. 5, 28, 14; Tac. A. 15, 1; Plin. 9, 35, 58, § 120.—
b.
Strengthened by modo, and also joined with it in one word, tantummŏdo (freq. and class.;
whereas solummodo is only post-Aug., v. h. v.): homines populariter annum tantummodo solis, id est unius astri reditu metiuntur,
Cic. Rep. 6, 22, 24:
ut tantummodo per stirpes alantur suas,
id. N. D. 2, 32, 81:
cum tantummodo potestatem gustandi feceris,
id. Rep. 2, 28, 51:
omnis ea judicatio versatur tantummodo in nomine,
id. ib. 4, 6, 6:
pedites tantummodo umeris ac summo pectore exstare (ut possent),
Caes. B. C. 1, 62:
velis tantummodo,
you have only to wish it, Hor. S. 1, 9, 54:
unum hoc tantummodo, neque praeterea quicquam, etc.,
Suet. Tib. 11 et saep.:
neque eum oratorem tantummodo, sed hominem non putant,
Cic. de Or. 3, 14, 52:
neque e silvis tantummodo promota castra, sed etiam... in campos delata acies,
Liv. 9, 37, 2:
Cn. Scipionem misit non ad tuendos tantummodo veteres socios, sed etiam ad pellendum Hispaniā Hasdrubalem,
id. 21, 32, 4; so,
non tantummodo... sed etiam,
Sen. Polyb. 15, 3; id. Ot. Sap. 3, 5; 5, 4; Front. Ep. ad Verr. p. 124:
non tantummodo... sed... quoque,
Vell. 2, 110, 5:
non tantummodo... verum etiam,
Aug. Ep. 162, 1; id. Grat. Christ. 14: non... tantum, with ellips. of sed, not only (but much more), Ov. Am. 1, 4, 63; cf.:
rem atrocem nec tantum epistulā dignam,
Plin. Ep. 3, 14; Juv. 1, 131.—
2.
Particular phrases.
a.
Tantum non, analog. to the Gr. monon ouk, to [p. 1842] point out an action as only not, i. e. very nearly, completed, almost, all but, very nearly (perh. not ante-Aug.; in Cic. Att. 14, 5, 2, Baiter reads tantummodo):
cum agger promotus ad urbem vineaeque tantum non jam injunctae moenibus essent,
Liv. 5, 7, 2:
tantum non jam captam Lacedaemonem esse,
id. 34, 40, 5:
tantum non ad portam bellum esse,
id. 25, 15, 1:
videt Romanos tantum non jam circumveniri a dextro cornu,
id. 37, 29, 9:
cum hostes tantum non arcessierint,
id. 4, 2, 12 Drak.:
tantum non adversis tempestatibus Rhodum enavigavit,
Suet. Tib. 11:
tantum non statim a funere,
id. ib. 52:
tantum non summam malorum suorum professus est,
id. ib. 66:
tantum non in ipso ejus consulatu,
id. Dom. 15 et saep.—But in many cases non belongs to the verb, and not to tantum:
tantum non cunctandum neque cessandum esse,
only there must be no delay, Liv. 35, 18, 8:
dictator bello ita gesto, ut tantum non defuisse fortunae videretur,
id. 4, 57, 8 Drak.; cf.:
ut qui per haec vicit, tantum non defuisse sibi advocatum sciat,
Quint. 6, 2, 4.—
b.
Tantum quod, denoting immediate nearness in point of time, only, just, but just, just then, hardly, scarcely (class.):
tantum quod ex Arpinati veneram, cum mihi a te litterae redditae sunt,
Cic. Fam. 7, 23, 1:
tantum quod ultimam imposuerat Pannonico bello Caesar manum, cum, etc.,
Vell. 2, 117, 1:
haec cum scriberem, tantum quod existimabam ad te orationem esse perlatam,
Cic. Att. 15, 13, 7:
navis Alexandrina, quae tantum quod appulerat,
Suet. Aug. 98:
natus est XVIII. Cal. Jan. tantum quod oriente sole,
id. Ner. 6:
tantum quod pueritiam egresso,
id. Aug. 63:
dentem tantum quod exemptum,
id. Vesp. 5 (but in Liv. 22, 2, 9; 33, 4, 6; Amm. 27, 5, 4, the quod belongs not to tantum, but to the following verb):
tantum alone = tantum quod,
Verg. E. 6, 16. —
c.
Tantum quod non, only that not, nothing is wanting but:
tantum quod hominem non nominat: causam quidem totam perscribit,
Cic. Verr. 2, 1, 45, § 116.

Lewis & Short latin dictionary > tanto opere
6 tantus

tantus, a, um, adj. [perh. for tavantus; cf. Sanscr. tāvant, so great; Gr. teôs, i. e. teWôs].
I.
Of such size or measure, so great in amount, extent, value, degree, etc. (as some standard expressed or understood); usually with a foll. quantus, ut, qui, or absol.; rarely quam.
1.
With [p. 1841] quantus:
nullam (contionem) umquam vidi tantam, quanta nunc vestrum est,
Cic. Phil. 6, 7, 18:
quae tanta sunt in hoc uno, quanta in omnibus reliquis imperatoribus,
id. Imp. Pomp. 11, 29:
est alienum tanto viro, quantus es tu, non posse, etc.,
id. ad Brut. 1, 9, 1:
tantam eorum multitudinem nostri interfecerunt, quantum fuit diei spatium,
Caes. B. G. 2, 11; cf.:
quamquam Demaden continua dicendi exercitatio potuerit tantum, quantuluscumque postea fuit, fecisse,
Quint. 2, 17, 12; Cic. Lael. 20, 74; Sall. C. 58, 2.—
2.
With ut.
a.
Denoting result or consequence; with subj.:
tanta erat operis firmitudo, ut, etc.,
Caes. B G 4, 17:
non fuit tantus homo Sex. Roscius in civitate, ut, etc.,
Cic. Rosc. Am. 43, 125;
unum hoc definio, tantam esse necessitatem virtutis... ut, etc.,
id. Rep. 1, 1, 1:
quod ego tantum nefas commisi, ut hanc vicem saevitiae meae redderes?
Curt. 4, 10, 29:
quod tantum cogitavi nefas, ut dignior Philotas me videretur?
id. 6, 7, 30.—
b.
Denoting comparison:
tantā modestiā dicto audiens fuit, ut si privatus esset,
Nep. Ages. 4, 2.—
3.
With rel. qui, etc.:
cave putes aut mare ullum aut flammam esse tantam, quam non facilius sit sedare quam, etc.,
Cic. Rep. 1, 42, 65:
statuerunt, tantum illud esse maleficium, quod, etc.,
id. Sull. 2, 7:
nulla est tanta vis, quae non ferro frangi possit,
id. Marcell. 3, 8.—
4.
Without correlation (esp. freq. in exclamations, etc.) ita tanta mira in aedibus sunt facta, Plaut. Am. 5, 1, 5:
tanta factis modo mira miris modis, etc.,
id. Cas. 3, 5, 5:
qui tantus natu deorum nescis nomina,
id. Bacch. 1, 2, 15:
neque solum in tantis rebus, sed etiam in mediocribus vel studiis vel officiis,
id. Rep. 1, 3, 4:
tantilla tanta verba funditat,
Plaut. Poen. 1, 2, 61. hocine mihi ob labores tantos tantillum dari, id. Truc. 2, 6, 56:
ne tantae nationes conjugantur,
Caes. B. G. 3, 11:
onus,
id. ib. 2, 30 in tantis motionibus tantisque vicissitudinibus, tam multarum rerum atque tantarum ordinious, Cic. N D. 2, 5, 15:
non idem sentio tanta hac in re tamque immensa posse fieri,
id. de Or 2, 20, 84:
qui tantas et tam infinitas pecunias repudiarit,
id. Rosc. Com. 8, 24:
tot tantaque vitia,
id. Verr 1, 16, 47:
quae faceres in hominem tantum et talem,
id. Fam. 13, 66, 1; cf.:
conservare urbes tantas atque tales,
id. N. D. 3, 38, 92, so too, with talis, id. Fam. 15, 4, 14, id. Phil. 2, 29, 71:
tanta ista mala,
Sall. C. 40, 2;
Liv 31, 9: neque tanto tractu se colligit anguis,
Verg. G. 2, 154:
tantorum ingentia septem Terga boum,
id. A. 5, 404; Curt. 3, 1, 10; 3, 3, 28; 4, 1, 1:
sexcenta tanta reddam, si vivo, tibi,
six hundred times as much, Plaut. Bacch. 4, 9, 111; so,
sexcenta tanta,
id. Ps. 2, 2, 37:
tribus tantis illi minus redit quam obseveris,
three times as much less, id. Trin. 2, 4, 129:
jam non quaero, unde tantam Melitensem vestem habueris,
such a great quantity of, Cic. Verr. 2, 2, 74, § 183:
si in uno corpore tantarum rerum gubernationem mens humana possidet,
Lact. 1, 3, 21.—
5.
With quam:
maria aspera juro, Non ullum pro me tantum cepisse timorem, Quam, etc.,
Verg. A. 6, 352 (cf. infra, B. 2.).—With a partit. gen.:
tantus ille ventorum,
Plin. 2, 47, 46, § 121 (dub.; Jahn, ventus).—
6.
Esp. in phrase tantō ŏpĕre; freq. as one word, tantŏpĕre, so greatly, in so high a degree, so very, etc. (class. and freq.):
cur tanto opere extimueras?
Plaut. Most. 2, 2, 92, cf.:
si studia Graecorum vos tanto opere delectant,
Cic. Rep. 1, 18, 30; Plaut. Cas. 3, 2, 2; id. Ep. 1, 2, 31; Ter. And. 5, 2, 27; id. Heaut. 4, 5, 38; Caes. B. G. 7, 52; Cic. Rep. 1, 14, 21; id. Mur. 10, 23; id. de Or. 1, 35, 164 al.—In an inverted order:
mirum est, me, ut redeam, te opere tanto quaesere,
Plaut. Bacch. 2, 2, 1.—
B.
Transf., so many ( = tot; mostly poet.):
tantae Coëunt in proelia gentes,
Val. Fl. 5, 636:
lamentabile tantis urbibus,
Stat. Th. 11, 160:
legatum valet in tantos quanti inveniantur,
Dig. 30, 1, 65.— Sing.:
numquam tanto se vulture caelum Induit,
Luc. 7, 834. —
C.
Neutr. absol.
1.
tantum, so much, so many:
habere tantum molestiae quantum gloriae...ut tantum nobis, quantum ipsi superesse posset, remitteret,
Cic. Rep. 1, 4, 7:
decutio argenti tantum, quantum mihi lubet,
Plaut. Ep. 2, 3, 4:
iis adposuit tantum, quod satis esset, nullo adparatu,
Cic. Tusc. 5, 32, 91: tantum complectitur, quod satis sit modicae palaestrae, id. Leg. 2, 3, 6:
eo indito cumini fricti tantum, quod oleat,
Cato, R. R. 156, 3 (cf.: tantum quod, s. v. tantum, adv. B. 2. b.): Ch. Coactus reddidit ducentos et mille Philippum. Ni. Tantum debuit, Plaut. Bacch. 2, 3, 38: nec tantum Karthago habuisset opum, Cic. Rep. Fragm. ap. Non. p. 526 (1, 48, 3 B. and K.):
cum tantum belli in manibus esset,
Liv. 4, 57, 1:
sed quid hic tantum hominum incedunt?
Plaut. Poen. 3, 3, 5:
tantum hostium intra muros est,
Liv. 3, 17, 4 et saep.:
sexies tantum, quam quantum satum sit,
Cic. Verr. 2, 3, 43, § 102; cf.:
etiamsi alterum tantum perdundum est, perdam, etc.,
Plaut. Ep. 3, 4, 81 (v. alter):
tantum... dum,
Liv. 27, 42, 12; cf.:
tantum modo... dum,
Sall. J. 53, 3: tantum abest, ut, etc. (v. absum). —
b.
In colloquial lang.: tantum est, that is all, nothing more, etc.:
vos rogat, ut, etc. Tantum est. Valete,
Plaut. Trin. prol. 22; so id. Cas. prol. 87: Lo. Numquid amplius? Ly. Tantum est, id. Merc. 2, 2, 12; Ter. Eun. 5, 5, 26; id. Hec. 5, 3, 15.—
2.
Gen. (of price) tanti:
tanti, quanti poscit, vin' tanti illam emi?
Plaut. Merc. 2, 4, 22; cf.:
tanti est, quanti est fungus putidus,
it is worth as much as, is worth no more than, id. Bacch. 4, 7, 23:
frumentum tanti fuit, quanti iste aestimavit,
Cic. Verr. 2, 3, 84, § 194:
ubi me dixero dare tanti,
Ter. Ad. 2, 1, 49:
graviter increpuit, tanti habitare censorem,
in so costly a house, Plin. 17, 1, 1, § 3. —
b.
Trop.: est tanti (alicui), to be worth so much; to be valued, prized, or esteemed so highly; to be of such consequence or importance:
tanti ejus apud se gratiam esse ostendit, uti, etc.,
Caes. B. G. 1, 20: tanti non fuit Arsacen capere, ut, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 1:
hoc tanti fuit vertere, ut, etc.,
Quint. 1, 6, 38: est mihi tanti, Quirites, hujus invidiae tempestatem subire, dummodo a vobis hujus belli periculum depellatur, it is worth this price to me, i. e. I esteem it a light thing, Cic. Cat. 2, 7, 15; cf.:
sed est tanti (sc.: invidiam istam mihi impendere), dummodo,
id. ib. 1, 9, 22:
etsi id quidem non tanti est, quam quod propter eosdem, etc.,
id. Mil. 22, 58:
juratus tibi possum dicere, nihil esse tanti, etc.,
id. Att. 2, 13, 2:
cum dicturis tanti suae non sint (actiones),
Quint. 12, 8, 4:
sunt o! sunt jurgia tanti,
Ov. M. 2, 424 et saep.—
3.
Abl. (with comparatives) tantō, by so much, so much the:
quanto erat in dies gravior oppugnatio, tanto crebriores litterae nuntiique ad Caesarem mittebantur,
Caes. B. G. 5, 45; cf.:
quantum opere processerant, tanto aberant ab aquā longius,
id. B. C. 1, 81:
tanto major vis, quanto recentior,
Plin. 9, 38, 62, § 133:
reperietis quinquies tanto amplius istum quam quantum, etc.,
Cic. Verr. 2, 3, 97, § 225:
tantone minoris decumae venierunt quam fuerunt?
id. ib. 2, 3, 45, § 106 et saep.: bis tanto amici sunt inter se quam prius, twice as much, twice as good, dis tosôi, Plaut. Am. 3, 2, 62:
bis tanto pluris,
id. Men. 4, 3, 6:
ter tanto pejor,
id. Pers. 1, 3, 73:
multo tanto miserior,
id. Rud. 2, 6, 37:
si Cleomenes non tanto ante fugisset,
Cic. Verr. 2, 5, 34, § 89:
post tanto,
Verg. G. 3, 476; Curt. 6, 7, 26.— Rarely with verbs denoting comparison:
tanto praestitit ceteros imperatores, quan to populus Romanus antecedit fortitudine cunctas nationes,
Nep. Hann. 1, 1; Ov. M. 13, 368; cf.:
doctrinis tanto antecessit condiscipulos, ut, etc.,
Nep. Epam. 2, 2.— Poet. with sup.:
tanto pessimus omnium poëta, Quanto tu optimus omnium patronus,
Cat. 49, 6.—
b.
In colloquial lang.: tanto melior! so much the better! well done! good! excellent! bravo! etc.: To. Omnes sycophantias instruxi et comparavi, quo pacto ab lenone auferam hoc argentum. Sa. Tanto melior! Plaut. Pers. 2, 5, 24; cf. Sen. Ep. 31;
so too: tanto melior,
Plaut. Truc. 5, 61; Phaedr. 3, 5, 3:
tanto hercle melior,
Ter. Heaut. 3, 2, 38:
tanto major! tanto augustior!
how great! how noble! Plin. Pan. 71, 4:
tanto nequior!
so much the worse! that is bad! Ter. Ad. 4, 1, 12; cf. Plaut. Men. 2, 3, 84; so,
tanto miserior,
id. Stich. 5, 5, 8.—
4.
In tantum, so far, so much, to such a degree, so greatly:
danti in tantum producenda notitia est muneris sui, in quantum delectatura est eum, cui datur,
Sen. Ben. 2, 23; Col. 12, 24, 1:
quaedam aquae fervent in tantum, ut non possint esse usui,
Sen. Q. N. 3, 24, 1: humum in tantum deprimere, donec altitudinis mensuram datam ceperit, Col. 3, 13, 9:
in tantum suam felicitatem virtutemque enituisse,
Liv. 22, 27.
II.
Since tantus conveys only the idea of relative greatness, it may also be used (with a foll. ut) to denote a small amount, degree, extent, etc.; hence, of such a quantity or quality, such, so small, so slight or trivial; in the neutr., so little, so few (rare but class.):
ceterarum provinciarum vectigalia tanta sunt, ut iis ad ipsas provincias tutandas vix contenti esse possimus,
Cic. Imp. Pomp. 6, 14; id. Fam. 1, 7, 4: si bellum tantum erit, ut vos aut successores sustinere possint, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 10, 3:
praesidii tantum est, ut ne murus quidem cingi possit,
Caes. B. G. 6, 35:
tantum navium,
id. B. C. 3, 2.—Hence, tantum, adv.
A.
So much, so greatly, to such a degree, so:
tantum, quantum quis fuge,
as quickly as possible, Plaut. Most. 2, 2, 94:
de quo tantum, quantum me amas, velim cogites,
Cic. Att. 12, 18, 1:
id tantum abest ab officio, ut, etc.,
so far, id. Off. 1, 14, 43:
rex tantum auctoritate ejus motus est, ut, etc.,
Nep. Con. 4, 1:
tantum progressus a castris, ut dimicaturum appareret,
Liv. 37, 39, 6:
tantumque ibi moratus, dum, etc.,
so long, id. 27, 42, 13:
tantum ad narrandum argumentum adest benignitas,
Plaut. Men. prol. 16:
ne miremini, quā ratione hic tantum apud istum libertus potuerit,
Cic. Verr. 2, 2, 54, § 134:
nullo tantum se Mysia cultu Jactat,
Verg. G. 1, 102.—With adjj. (mostly poet.):
nec tantum dulcia, quantum Et liquida,
Verg. G. 4, 101:
juventus Non tantum Veneris quantum studiosa culinae,
Hor. S. 2, 5, 80:
tantum dissimilis,
id. ib. 2, 3, 313:
Marius quantum bello optimus, tantum pace pessimus,
Vell. 2, 11, 1.—
B.
(Acc. to tantus, II.; and therefore, prop., only so much, so little; hence) Only, alone, merely, but:
tantum monet, quantum intellegit,
only so much, Cic. Tusc. 2, 19, 44:
tantum in latitudinem patebat, quantum loci acies instructa occupare poterat,
Caes. B. G. 2, 8:
quod haec tantum, quantum sensu movetur...se accommodat, etc.,
Cic. Off. 1, 4, 11:
Socratem tantum de vitā et de moribus solitum esse quaerere,
id. Rep. 1, 10, 16:
nomen tantum virtutis usurpas,
id. Par. 2, 17:
dixit tantum: nihil ostendit, nihil protulit,
id. Fl. 15, 34:
notus mihi nomine tantum,
Hor. S. 1, 9, 3:
apte dicere non elocutionis tantum genere constat, sed, etc.,
Quint. 11, 1, 7; so,
non tantum... sed,
id. 9, 3, 28:
nec tantum... sed (etiam),
id. 3, 8, 33; 9, 3, 78; 11, 2, 5.—So with unus (mostly post-Aug.;
once in Cic.): excepit unum tantum: scire se nihil se scire, nihil amplius,
Cic. Ac. 2, 23, 74:
unum flumen tantum intererat,
Caes. B. C. 3, 19:
unum defuisse tantum superbiae,
Liv. 6, 16, 5; 21, 50, 6; 34, 9, 5; Just. 8, 5, 5; Cels. 5, 28, 14; Tac. A. 15, 1; Plin. 9, 35, 58, § 120.—
b.
Strengthened by modo, and also joined with it in one word, tantummŏdo (freq. and class.;
whereas solummodo is only post-Aug., v. h. v.): homines populariter annum tantummodo solis, id est unius astri reditu metiuntur,
Cic. Rep. 6, 22, 24:
ut tantummodo per stirpes alantur suas,
id. N. D. 2, 32, 81:
cum tantummodo potestatem gustandi feceris,
id. Rep. 2, 28, 51:
omnis ea judicatio versatur tantummodo in nomine,
id. ib. 4, 6, 6:
pedites tantummodo umeris ac summo pectore exstare (ut possent),
Caes. B. C. 1, 62:
velis tantummodo,
you have only to wish it, Hor. S. 1, 9, 54:
unum hoc tantummodo, neque praeterea quicquam, etc.,
Suet. Tib. 11 et saep.:
neque eum oratorem tantummodo, sed hominem non putant,
Cic. de Or. 3, 14, 52:
neque e silvis tantummodo promota castra, sed etiam... in campos delata acies,
Liv. 9, 37, 2:
Cn. Scipionem misit non ad tuendos tantummodo veteres socios, sed etiam ad pellendum Hispaniā Hasdrubalem,
id. 21, 32, 4; so,
non tantummodo... sed etiam,
Sen. Polyb. 15, 3; id. Ot. Sap. 3, 5; 5, 4; Front. Ep. ad Verr. p. 124:
non tantummodo... sed... quoque,
Vell. 2, 110, 5:
non tantummodo... verum etiam,
Aug. Ep. 162, 1; id. Grat. Christ. 14: non... tantum, with ellips. of sed, not only (but much more), Ov. Am. 1, 4, 63; cf.:
rem atrocem nec tantum epistulā dignam,
Plin. Ep. 3, 14; Juv. 1, 131.—
2.
Particular phrases.
a.
Tantum non, analog. to the Gr. monon ouk, to [p. 1842] point out an action as only not, i. e. very nearly, completed, almost, all but, very nearly (perh. not ante-Aug.; in Cic. Att. 14, 5, 2, Baiter reads tantummodo):
cum agger promotus ad urbem vineaeque tantum non jam injunctae moenibus essent,
Liv. 5, 7, 2:
tantum non jam captam Lacedaemonem esse,
id. 34, 40, 5:
tantum non ad portam bellum esse,
id. 25, 15, 1:
videt Romanos tantum non jam circumveniri a dextro cornu,
id. 37, 29, 9:
cum hostes tantum non arcessierint,
id. 4, 2, 12 Drak.:
tantum non adversis tempestatibus Rhodum enavigavit,
Suet. Tib. 11:
tantum non statim a funere,
id. ib. 52:
tantum non summam malorum suorum professus est,
id. ib. 66:
tantum non in ipso ejus consulatu,
id. Dom. 15 et saep.—But in many cases non belongs to the verb, and not to tantum:
tantum non cunctandum neque cessandum esse,
only there must be no delay, Liv. 35, 18, 8:
dictator bello ita gesto, ut tantum non defuisse fortunae videretur,
id. 4, 57, 8 Drak.; cf.:
ut qui per haec vicit, tantum non defuisse sibi advocatum sciat,
Quint. 6, 2, 4.—
b.
Tantum quod, denoting immediate nearness in point of time, only, just, but just, just then, hardly, scarcely (class.):
tantum quod ex Arpinati veneram, cum mihi a te litterae redditae sunt,
Cic. Fam. 7, 23, 1:
tantum quod ultimam imposuerat Pannonico bello Caesar manum, cum, etc.,
Vell. 2, 117, 1:
haec cum scriberem, tantum quod existimabam ad te orationem esse perlatam,
Cic. Att. 15, 13, 7:
navis Alexandrina, quae tantum quod appulerat,
Suet. Aug. 98:
natus est XVIII. Cal. Jan. tantum quod oriente sole,
id. Ner. 6:
tantum quod pueritiam egresso,
id. Aug. 63:
dentem tantum quod exemptum,
id. Vesp. 5 (but in Liv. 22, 2, 9; 33, 4, 6; Amm. 27, 5, 4, the quod belongs not to tantum, but to the following verb):
tantum alone = tantum quod,
Verg. E. 6, 16. —
c.
Tantum quod non, only that not, nothing is wanting but:
tantum quod hominem non nominat: causam quidem totam perscribit,
Cic. Verr. 2, 1, 45, § 116.

Lewis & Short latin dictionary > tantus
7 nōn

nōn adv. [for old noenum, ne+oenum (unum)], not, by no means, not at all: hocine agis an non? T.: non erat abundans, non inops tamen: non est ita, iudices, non est profecto.—Before a negative, forming a weak affirmative: quod tamen fortasse non nollem, si, etc., might not object to.— After a negative, forming a strong affirmative: nihil non ad rationem dirigebat, everything.— Followed by ne... quidem, or nec... nec, continuing the negation: non fugio ne hos quidem mores: non possum reliqua nec cogitare nec scribere.—After a negative, repeating the negation with emphasis: ut nemo, non linguā, non manu, promptior haberetur, L.—Reversing a quality or thought, by no means, not at all, the reverse of, far from: non inimici mihi, Cu.: homo non aptissimus ad iocandum: non digna ferens (i. e. indigna), V.: non Invitus, gladly, H.: veri non dissimulator amoris, O.—With quod or quo, not that, not as if: non quod sola ornent, sed quod excellant: non quo sit servulus unus, idem quod familia, verum quia, etc.—With nisi, only: Non nisi vicinas tutus ararit aquas, O.—With vero, truly not: non vero tam isti quam tu ipse, nugator.—With modo or solum, followed by sed or verum, not only... but also: ut non modo a mente non deserar, sed id ipsum doleam, me, etc., not only... not, but, etc.: tu id non modo non prohibebas, verum etiam approbabas: adsentatio, quae non modo amico, sed ne libero quidem digna est.—With ita or tam, not so very, not particularly: simulacra non ita antiqua: non ita diu.— With fere, scarcely, hardly: non fere quisquam. —With si, not even if: iniussu tuo numquam pugnaverim, non si certam victoriam videam, L.: non si Opimium defendisti, idcirco, etc.— Much less: vix mehercule servis hoc eum suis, non vobis probaturum arbitrarer.—In a question expecting an affirmative answer: quid haec amentia significat? non vim? non scelus? non latrocinium?—In commands and wishes, for ne (poet.): non sint sine lege capilli, O.: Non Teucros agat in Rutulos, V.: non sit, qui tollere curet, H.—In an answer, no: aut etiam aut non respondere: exhereditavitne (pater filium)? Non.
* * *

ADV

not, by no means, no

non modo... sed etiam -- not only... but also

Latin-English dictionary > nōn
8 modo

mŏdŏ (scanned mŏdō, Plaut. Ps. 2, 3, 23; Lucr. 2, 11, 35; Cic. poët. N. D. 2, 42, 107; v. Corss. Ausspr. 2, p. 480; Lachm. ad Lucr. 2, p. 140), adv. [orig. abl. of modus, q. v.].
I.
Qs., by measure, expressing, like tantum, a restriction of the idea, only, merely, but.
A.
In gen.
1.
Affirmatively: ter sub armis malim vitam cernere, Quam semel modo parere, even once, Enn. ap. Varr. L. L. 6, § 81 Müll. (Trag. v. 298 Vahl.):
semel modo,
only once, Plaut. Poen. 1, 3, 30:
uni modo gessi morem,
id. Most. 1, 3, 43:
hoc autem si ita sit, ut unum modo sensibus falsum videatur, etc.,
Cic. Ac. 2, 32, 101; cf.:
quorum genera plura sunt: hi unum modo quale sit suspicantur,
id. Or. 9, 28:
nec audiendi quidam, qui tres modo primas esse partes volunt,
Quint. 3, 3, 4:
paulum modo,
Cic. Fam. 1, 5, b, 2; Varr. ap. Gell. 13, 15:
perpauxillum modo,
Plaut. Capt. 1, 2, 74; cf.:
manus erat nulla, quae parvam modo causam timoris afferret,
Caes. B. G. 6, 35, 3:
quae pacisci modo scis, sed quod pacta es, non scis solvere,
Plaut. Ps. 1, 2, 88:
ad ornandam modo, non augendam orationem assumuntur,
Quint. 8, 6, 39; cf. Cic. Inv. 2, 23, 69:
solere modo non etiam oportere,
id. Off. 3, 4, 18:
doctrina ac litterae secundis rebus delectationem modo habere videbantur, nunc vero etiam salutem,
id. Fam. 6, 12, 5:
circi modo spectaculum fuerat,
Liv. 7, 2: modo facito ut illam serves, only see that, etc., Ter. Ad. 5, 3, 59:
modo fac, ne quid aliud cures, etc.,
Cic. Fam. 16, 11, 1:
aetatem velim servire, Libanum ut conveniam modo,
if I can only, Plaut. As. 2, 2, 8:
modo ut tacere possis,
Ter. Phorm. 1, 2, 9; cf.:
concede, ut impune emerit, modo ut bonā ratione emerit,
if but. provided that, Cic. Verr. 2, 4, 5, § 10:
modo ut haec nobis loca tenere liceat,
id. Fam. 14, 14, 1.— For the expressions dummodo, solummodo, and tantummodo, v. dum, solum, and tantum.—
2.
Negatively: non modo... sed (verum) etiam (et, or simply sed), not only... but also:
ut non modo secunda sperare debeas, sed etiam adversa fortissimo animo ferre,
Cic. Fam. 6, 13, 5:
non modo agendo, verum etiam cogitando,
id. Cael. 19, 45:
illum non modo favisse, sed et, etc.,
id. Att. 11, 9, 2:
non modo falsum id esse, sed hoc verissimum,
id. Rep. 2, 44, 71.— As to these expressions, and also respecting the omission of a second non in the latter clause, v. under sed and non.—
B.
In partic., in restrictive clauses, for ullo or aliquo modo, in any way or degree, at all, only, even:
servus est nemo, qui modo tolerabili conditione sit servitutis, qui, etc.,
who is in any tolerable condition, Cic. Cat. 4, 8, 16; cf.:
quamquam quis ignorat, qui modo umquam mediocriter res istas scire curavit, quin, etc.,
id. Fl. 27, 64; and:
quis est omnium, qui modo cum Musis habeat aliquod commercium, qui? etc.,
id. Tusc. 5, 23, 66:
nemo aliter philosophus sensit, in quo modo esset auctoritas,
id. Div. 1, 39, 86; cf.: servitus, honorifica modo, Brut. ap. Cic. ad Brut. 1, 17, 4:
tum quam plurimis modo dignis, se utilem praebent,
be they but worthy, Cic. Off. 1, 26, 92:
bonis viris... faciendum est, modo pro facultatibus,
id. ib. 2, 17, 58:
decerne, modo recte,
id. Rosc. Am. 48, 138:
itaque veniam, quo vocas, modo adjutore te,
id. Att. 16, 13, a, 1:
atque utinam posset aliquā ratione hoc crimen quamvis falsa, modo humana atque usitata defendere,
if only, id. Verr. 2, 3, 97, § 224.—
b.
Si modo, if only (freq.):
tu si modo es Romae: vix enim puto, sin es, hoc vehementer animadvertas velim,
Cic. Att. 5, 8, 2:
tute scis (si modo meministi) me tibi tum dixisse, etc.,
id. ib. 12, 18, 2:
fortasse vici, si modo permansero,
id. ib. 12, 44, 3.— Poet. with subj.:
si modo sola queant saxa tenere fidem,
Prop. 1, 18, 4.—
c.
Poet. and in jurid. Latin, modo si, for dummodo, if only, provided that:
persequar inferius, modo si licet ordine ferri,
Ov. Tr. 2, 263:
modo si ejus nomine opus fiat,
Dig. 39, 1, 18; 26, 2, 28; 19, 2, 19, § 10.—
d.
As a conjunction with subj., for dummodo, if only, provided that (freq. and class.):
quos valetudo modo bona sit, tenuitas ipsa delectat,
Cic. Brut. 16, 64; id. Or. 9, 28:
manent ingenia senibus, modo permaneat studium et industria,
id. Sen. 7, 22; Quint. 10, 1, 131:
modo Juppiter adsit, Tertia lux classem Cretaeis sistet in oris,
Verg. A. 3, 116.—So, modo ne for dummodo ne, if only not, provided that not:
quae de Sicinio audīsti, ea mihi probantur: modo ne illa exceptio in aliquem incurrat bene de nobis meritum,
Cic. Att. 5, 4, 3:
si quis est paulo ad voluptates propensior, modo ne sit ex pecudum genere, etc.,
id. Off. 1, 30, 105; id. Ac. 2, 43, 132.—
2.
Modo non, like the Gr. monon ouchi, all but, almost, nearly, = propemodum (ante- and post-class.):
modo non montes auri pollicens,
Ter. Phorm. 1, 2, 17 Don.:
favet Fabi gloriae, quae modo non suā contumeliā splendeat,
Liv. 10, 24, 11:
pictor equum venientem, modo non vivum, comprehenderat,
Val. Max. 8, 11, ext. 7:
modo non reclamante publico vigore,
Amm. 14, 7, 1; 16, 12, 16; 21, 14, 1; 22, 6, 2 al.—
3.
In colloq. lang. with imperatives, just, now, only:
sequere hac modo,
Plaut. Men. 4, 1, 4:
sedete hic modo,
id. Rud. 3, 3, 29:
propera modo,
id. Men. 1, 4, 32:
vide modo,
Cic. Div. in Caecil. 14, 46:
ignem scrutare modo, inquam,
Hor. S. 2, 3, 276.—Indignantly:
quin tu i modo,
begone now, Plaut. Trin. 2, 4, 182; so,
i modo,
id. Stich. 3, 2, 23:
tace modo,
be still now, id. As. 5, 2, 19.—With tu or vos ( poet. and post-class.):
tu modo, dum licet, hunc fructum ne desere vitae,
Prop. 2, 15, 49; Verg. G. 3, 73:
tu modo posce deos veniam,
id. A. 4, 50:
vos modo, inquit, parcite,
Phaedr. 2, 8, 8; Curt. 9, 6, 24; 9, 2, 25.
II.
With specifications of time, like Gr. arti (reaching to the full measure of the time, fully).
A.
In gen.
1.
Of the pressent time, just now, just (ante-class. and poet.):
quid? ego modo huic frater factus, dum intro eo atque exeo?
just now? Plaut. Ep. 5, 1, 43:
modo dolores, meatu, occipiunt,
Ter. Ad. 3, 1, 2 (evidenter hic modo temporis praesentis adverbium est, Don.):
advenis modo,
id. Hec. 3, 5, 8 Don.:
devoravi nomen imprudens modo,
Plaut. Trin. 4, 2, 63:
jam modo nunc possum contentus vivere parvo,
Tib. 1, 1, 25; cf.:
peccare fuisset Ante satis, penitus modo nunc genus omne perosos Femineum,
Verg. A. 9, 141.—
2.
Of time just passed, just now, but this moment, a little while ago, lately (class.):
nuper homines nobiles hujusmodi, judices, et quid dico nuper? immo vero modo ac plane paulo ante vidimus, qui, etc.,
Cic. Verr. 2, 4, 3, § 7: Al. Ita uti dudum dixeras? Am. Dudum? quam dudum istuc factum est? Al. Temptas:
jam dudum, pridem, modo,
Plaut. Am. 2, 2, 60: Ph. Quando? Do. Hodie. Ph. Quamdudum? Do. Modo, Ter. Eun. 4, 4, 30:
sum illi villae amicior modo factus,
Cic. Leg. 2, 2, 4:
quaeras putemne talem esse deorum naturam, qualis modo a te sit exposita,
id. N. D. 1, 21, 57:
declaravit id modo temeritas C. Caesaris,
id. Off. 1, 8, 26:
modo hoc malum in rem publicam invasit,
id. ib. 2, 21, 75:
si hodie bella sint, quale Gallicum modo (i. e. twenty-two years earlier),
Liv. 6, 40, 17; cf. id. 22, 14, 13; Cic. Div. 1, 44, 99.—Opp. to nunc: qui nunc primum te advenisse dicas, [p. 1156] modo qui hinc abieris, Plaut. Am. 2, 2, 63:
in quā urbe modo gratiā, auctoritate, gloriā floruimus, in eā nunc iis quidem omnibus caremus,
Cic. Fam. 4, 13, 2; id. Mur. 40, 86; 41, 88; Prop. 1, 18, 7.—With tunc, Tac. A. 2, 75.—
3.
Of time just to come, immediately, directly, in a moment (rare, and perh. not in Cic.):
domum modo ibo,
Ter. And. 3, 4, 15; Liv. 26, 15:
Artabanus tardari metu, modo cupidine vindictae inardescere,
Tac. A. 6, 32; 4, 50.—
B.
In partic.
1.
Modo... modo, now... now, at one moment... at another, sometimes... sometimes (class.):
modo ait, modo negat,
sometimes he says Yes, and sometimes No, Ter. Eun. 4, 4, 46:
Cotta meus modo hoc, modo illud,
Cic. N. D. 1, 18, 47; id. Div. 2, 44, 93:
modo his, modo illis ex partibus,
id. N. D. 2, 19, 49:
o Academiam volaticam et sui similem, modo huc, modo illuc!
id. Att. 13, 25, 3:
citus modo, modo tardus incessus,
Sall. C. 15, 5:
laetos modo, modo pavidos animadverteres,
id. J. 60, 4:
nebulonem modo, modo nugatorem appellat,
Liv. 38, 56.—Instead of modo... modo, we sometimes find:
nunc... modo: nunc quereretur eundem accusatorem ac judicem esse, modo vitam sibi eripi, etc.,
Liv. 8, 32, 9.—Again, instead of the second modo (esp. in poets and in post-Aug. prose writers), we find:
nunc aliquando, interdum, nonnumquam, saepe, rursus.—So, modo... nunc,
Ov. M. 13, 922; id. F. 4, 643; id. Tr. 1, 2, 27:
modo ut reciperet imperium, nunc ut legatione fungeretur,
Tac. H. 2, 51:
modo... aliquando,
id. A. 1, 81; 6, 35; 11, 34; 16, 10; id. H. 2, 74:
modo... interdum,
Sall. J. 42, 1; 55, 9; 62, 9 Kritz.; 74, 1; Hor. S. 1, 9, 9 et saep.:
modo... nonnumquam,
Suet. Tib. 66; id. Claud. 15; id. Calig. 52:
modo... saepe,
Hor. S. 1, 10, 11:
modo... modo... saepe,
Sall. J. 45, 2; Tac. H. 4, 84:
modo... rursus,
Prop. 1, 3, 41.—
2.
Modo... tum (deinde, postea, etc.), at first... then, at one time... at another:
sol modo accedens, tum autem recedens,
Cic. N. D. 2, 40, 102:
(Xenophon) facit Socratem disputantem... et modo unum, tum autem plures deos,
id. ib. 1, 12, 31:
et modo mundum, tum mentem divinam esse putat,
id. ib. 1, 13, 34; cf.:
modo (Theophrastus) menti divinum tribuit principatum, modo caelo, tum autem signis sideribusque caelestibus,
id. ib. 1, 13, 35:
et forte in eo loco grandis ilex coaluerat inter saxa paulum modo prona, deinde flexa, etc.,
Sall. J. 93, 4:
modo... paulo post,
Val. Max. 7, 4, 5:
modo... modo... postremum,
Tac. H. 4, 46:
quid agerent, modo timentes, vicissim contemnentes religiones,
Cic. Leg. 2, 17, 43.

Lewis & Short latin dictionary > modo
9 demum

dēmum (also demus, like prorsus, quorsus, rursus, deorsus, Liv. Andr. ap. Paul. ex Fest. p. 70, 8 Müll.; Plaut. Trin. 3, 3, 51 Ritschl and Brix), adv. [a sup. form from de, downmost; cf.: sub, summus], used to give prominence to an idea in opposition to or restriction of another, at length, at last, not till then; just, precisely; only, etc.
I.
In Latin of every period and description of writing (for syn. cf.: tandem, denique, postremum, primo).
A.
Enclitically with pronouns, like adeo (but less freq.), just, precisely, especially, exactly, indeed; also translated by an emphasis of the pronoun:
id demum lepidumst,
Plaut. Pers. 2, 3, 14; cf.:
sic sentio, id demum aut potius id solum esse miserum, quod turpe sit,
Cic. Att. 8, 8 init.:
idem velle atque idem nolle, ea demum firma amicitia est,
Sall. C. 20, 4; cf. id. ib. 12 fin.:
relinquere aculeum in audientium animis is demum potest, qui, etc.,
Plin. Ep. 1, 20, 18:
tamquam ad eam linguam demum natus esset,
Quint. 6 prooem. §
11: me fortuna hac demum voluit consistere terra,
Verg. A. 1, 629; cf. id. ib. 2, 743 al.:
ille demum antiquis est adulescens moribus,
Plaut. Capt. 1, 2, 20:
per quaedam parva sane, si ipsa demum aestimes, ducunt,
Quint. 1, 10, 5:
vos demum, ut video, legem antiquastis sine tabella. Sed ego, etc.,
Cic. Leg. 3, 17, 38 (but Bait. vos quidem):
quae demum causae secundam valetudinem praestent, Cels. praef.: jam vero exsilium, si rerum naturam, non ignominiam nominis quaerimus, quantum demum a perpetua peregrinatione differt?
Cic. Tusc. 5, 37, 107:
sciscitando eo demum pervenit, ut haud procul esset, quin Remum agnosceret,
Liv. 1, 5 fin. —
(β).
Strengthened by a preceding verum enim vero, or a following profecto:
verum enim vero id demum juvat, si quem, etc.,
Ter. Ad. 2, 3, 2; Sall. C. 2, 9; cf. Liv. 4, 4:
is demum profecto vitam aequa lance pensitabit, etc.,
Plin. 7, 7, 5.—
(γ).
Separated from the pronoun:
hoc est demum quod percrucior,
Plaut. Bac. 5, 1, 13:
illa seges demum,
Verg. G. 1, 47.—
B.
Enclitically with the adverbs nunc, tum, or tunc, post, modo, jam, ibi, sic, etc.; just, precisely, not till; also freq. expressed by more strongly accenting those particles.—
a.
Nunc demum, Gr. nun dê, now, now at length, at last (cf.: nunc adeo, under 2. adeo, no. B. 2. c.):
nunc demum ego cum illa fabulabor libere,
Plaut. Poen. 5, 3, 40;
so with scio,
id. Epid. 3, 4, 22; id. Mil. 2, 6, 62;
with intellego,
Ter. Heaut. 2, 3, 12; cf.:
nunc demum rescribo iis litteris, quas, etc.,
Cic. Att. 16, 3; and:
undevicesimo aetatis anno dicere in foro coepi et nunc demum, quid praestare debeat orator, adhuc tamen per caliginem video,
yet it is only now that I am at length beginning to see, Plin. Ep. 5, 8, 8 et saep.—
(β).
In Plautus with following conjunctions, cum, quoniam, etc.:
nunc demum a me insipienter factum esse arbitror, Cum rem cognosco,
Plaut. Mil. 2, 6, 80; cf. id. Rud. 4, 4, 78.—
(γ).
Separated by pol, edepol, or other words:
nunc pol demum ego sum liber,
Plaut. Cas. 4, 4, 14:
nunc edepol demum in memoriam regredior, cum cogito, etc.,
id. Capt. 5, 4; 25; id. Cas. 4, 4, 14; id. Aul. 1, 2, 1:
heu, nunc misero mihi demum Exsilium infelix!
Verg. A. 10, 849.—
b.
Tum demum, then at length, then indeed (so most freq., esp. in the historians;
in Caes. only in this connection): tum demum Liscus oratione Caesaris adductus, etc.,
Caes. B. G. 1, 17; 1, 50, 2; 1, 51, 2; Liv. 2, 20; 3, 12; Plin. Ep. 6, 20, 6; Verg. A. 6, 330; 573; id. G. 3, 205; Ov. F. 4, 615 et saep.:
utraque re satis experta tum demum consules,
Liv. 2, 29.—
(β).
With foll. conjunct. ubi, si, cum, etc. (and in Plautus also separate; cf. above, no. 1. b. and c.):
ubi expolivero, Magis hoc tum demum dices,
Plaut. Poen. 1, 1, 61; Sall. J. 46; Cels. 7, 27 fin.:
si id facies, tum demum scibis, etc.,
Plaut. Mil. 4, 8, 56; id. Men. 2, 2, 71; Cic. Rep. 1, 24; cf. with quodsi, Att. ap. Cic. Att. 9, 10, 4:
ac tum demum, cum medium tenuere, etc.,
Plin. Ep. 8, 20, 7:
tum tu igitur demum id adulescenti aurum dabis, Ubi, etc.,
Plaut. Trin. 3, 3, 52.—Once in this connection demum alone:
servata res est demum, si illam videro,
Plaut. Merc. 5, 2, 68.—
c.
Tunc demum (cf. Drak. Liv. 41, 3, 5):
tunc demum intelleges, etc.,
Sen. Ep. 121; Suet. Calig. 9; Vulg. Gen. 41, 9; and with cum, Col. praef. fin.;
with ubi,
Cels. 3, 6, and 10.—
d.
Post demum, afterwards, not till after:
post eum demum huc cras adducam,
Plaut. As. 5, 2, 65:
post igitur demum, etc.,
id. Amph. 3, 1, 16.—With post as praep.: unas enim post idus Martias, Asin. Pollio ap. Cic. Fam. 10, 31, 4:
post biduum demum,
Suet. Aug. 10 fin. —
e.
Modo demum, only now, now for the first time:
modone id demum sensti,
Ter. And. 5, 3, 11.—
f.
Jam demum, now at last, now (cf. dê... êdê, Eurip. Suppl. 980;
Troad. 235),
Ov. Tr. 2, 8.—
g.
Ibi demum, just there:
illic ibi demum'st locus, ubi, etc.,
Plaut. Capt. 5, 4, 3; Quint. 10, 3, 13:
ibi demum morte quievit,
Verg. A. 9, 445; cf. id. ib. 1, 629; Stat. Th. 2, 474; id. Silv. 2, 3, 14; cf.
also ibi demum, of time,
Ter. Hec. 1, 2, 53.—
h.
Sic demum:
sic demum socios consumpta nocte reviso,
Verg. A. 2, 795; 6, 154.—
k.
Ita demum, Vulg. 2 Mac. 6, 15.—
2.
With the abl. temp. or absol.:
ego novus maritus anno demum quinto et sexagesimo fiam?
Ter. Ad. 5, 8, 15:
decimo demum pugnavimus anno,
Ov. M. 13, 209:
quarta vix demum exponimur hora,
Hor. S. 1, 5, 23:
hieme demum,
Plin. Ep. 7, 2, 2:
pontificatum maximum, quem numquam vivo Lepido auferre sustinuerat, mortuo demum suscepit,
Suet. Aug. 31; cf.:
appellato demum collegio obtinuit,
id. Caes. 23:
his demum exactis,
Verg. A. 6, 637:
noctu demum rex recessit,
Curt. 7, 11, 20.—And once with the nominative of the part. perf.:
damnatus demum, vi coactus reddidit Mille et ducentos Philippos,
i. e. not until condemned, Plaut. Bac. 2, 4, 38.—
C.
To add emphasis to the idea contained in a proposition, in fact, in very truth, certainly, indeed (rare):
ea sunt enim demum non ferenda in mendacio, quae, etc.,
Cic. Rep. 2, 15:
immemor est demum, nec frugum munere dignus, qui, etc.,
Ov. M. 15, 122; Quint. 10, 6, 5;
so to strengthen a comparative (cf.: adeo, etiam): latius demum ire,
further yet, Plaut. Most. 3, 2, 156:
num expositio haec longior demum esse debeat,
Quint. 4, 2, 79.—
II.
In postAug. Latin.
A.
Only, solely, exclusively ( = duntaxat, tantum, solum, tantummodo, modo): ne vulgarem viam ingressus, alienis demum vestigiis insisterem, Quint. prooem. § 3; id. 2, 15, 1:
adeo suis demum oculis credidit,
id. 11, 3, 68: quaedam (verba) tertiae demum personae figura dicuntur, ut licet, piget, id. 1, 4, 29: [p. 545] qui (Cicero) non assecutus esset docendo judicem tantum et utiliter demum ac Latine perspicueque dicendo, ut, etc., id. 8, 3, 3 et saep.:
nihil magis pro contione testatus est, quam id demum se habiturum, quod, etc.,
but just that, Suet. Oth. 6 et saep.:
ut non is demum sit veneficus, qui vitam abstulit data potione, sed etiam qui mentem,
Quint. 9, 2, 105; cf.
with the following verum etiam,
id. 7 prooem. § 1.—
b.
Ita demum, only so; then or in that case only; not till then ( = tum demum);
esp. freq. in conditional propositions: si plus humoris excernitur quam assumitur, ita demum secundae valetudinis spes est,
Cels. 3, 21; Plin. Ep. 3, 3, 2; Suet. Claud. 25 al.—
B.
To point out something as taking place only after previous delay, at length, at last = tandem:
quod oppidum Hispaniae frustra diu oppugnatum illitis demum galbano facibus succenderit,
Suet. Galb. 3; cf. corresp. with tandem, id. Calig. 6.—
* 2.
For denique no. II. 2, finally, in fine:
ex quibus alium Ciceroni, alium Caesari, singulis demum singulos opponeremus,
Tac. Or. 26 fin. Cf. Hand Turs. II. p. 250-260; Zumpt ad Curt. 6, 39, 25; Mützell ad Curt. 3, 7, 8; 3, 22, 26.

Lewis & Short latin dictionary > demum
10 sed

1.
sĕd or sĕt, conj. [cf. Freund, Cic. Mil. p. 8 sq.; old and orig. form sedum, acc. to Charis. p. 87 P., and Mar. Vict. p. 2458 P.; but more prob. an ablative from root of the reflexive pron. so- for suo-, and orig. the same with the insep. prep. 2. sēd; prop., by itself, apart; hence, but, only, etc.; cf. Corss. Ausspr. 1, p. 200 sq.], a particle of limitation, exception, or correction (cf. at and autem init.).
I.
In gen., but, yet:
ipsum regale genus civitatis reliquis simplicibus longe anteponendum: sed ita, quoad statum suum retinet, etc.,
Cic. Rep. 2, 23, 43:
Neoptolemus apud Ennium Philosophari sibi ait necesse esse, sed paucis: nam omnino haud placere,
id. Tusc. 2, 1, 1; cf. id. Rep. 1, 18, 33:
C. Memmius perfectus litteris, sed Graecis,
id. Brut. 70, 247:
nactus es (me otiosum), sed mehercule otiosiorem operā quam animo,
id. Rep. 1, 9, 14:
quae observanda essent, multa constituit (Numa), sed ea sine impensa,
id. ib. 2, 14, 27; cf. id. ib. 1, 31, 47:
miser homo est, qui, etc....sed ille miserior qui, etc.,
Plaut. Capt. 3, 1, 2:
vera dico, sed nequicquam, quoniam non vis credere,
id. Am. 2, 2, 205:
video te testimoniis satis instructum: sed apud me argumenta plus quam testes valent,
Cic. Rep. 1, 38, 59:
(Platonis civitatem) praeclaram illam quidem fortasse, sed a vitā hominum abhorrentem et moribus,
id. ib. 2, 11, 21; cf. id. ib. 1, 40, 63:
sed id ubi jam penes sese habent, ex bonis pessumi sunt,
Plaut. Capt. 2, 1, 37:
nostri casus plus honoris habuerunt quam laboris, etc....Sed si aliter ut dixi accidisset: qui possem queri? etc.,
Cic. Rep. 1, 4, 7:
istos captivos sinito ambulare, si foris, si intus volent. Sed uti asserventur magnā diligentiā,
Plaut. Capt. 1, 2, 6:
non possum dicere...sed neque his contentus sum,
Cic. Rep. 1, 22, 36: nec sum in ullā re molestus civitatibus;
sed fortasse tibi, qui haec praedicem de me,
id. Att. 5, 21, 7:
non sum tantopere admiratus, sed posteaquam coepit rationem exponere,
id. Rep. 1, 14, 22:
non perfectum illud quidem, sed tolerabile est,
id. ib. 1, 26, 42:
sane bonum rei publicae genus, sed tamen inclinatum et quasi pronum ad perniciosissimum statum,
id. ib. 2, 26, 48:
scio tibi ita placere: sed tamen velim scire, etc.,
id. ib. 1, 30, 46; cf. Plaut. As. 2, 2, 72:
difficile factu est, sed conabor tamen,
Cic. Rep. 1, 43, 66:
in quo defuit fortasse ratio, sed tamen vincit ipsa natura saepe rationem,
id. ib. 2, 33, 57: illa quidem tristis, nec adhuc interrita vultu: Sed regina tamen, sed opaci maxima mundi;
Sed tamen inferni pollens matrona tyranni,
Ov. M. 5, 507 sq.; cf. id. ib. 7, 718:
plerique patriae, sed omnes famā atque fortunis expertes,
Sall. C. 33, 1:
ipsum quidem regem assecutus non est, sed magnam partem agminis oppresserunt,
Liv. 36, 19:
plus aegri ex abitu viri quam ex adventu voluptatis cepi. Sed hoc me beat saltem, quod perduelles vicit,
Plaut. Am. 2, 2, 15:
apponam urnam jam ego hanc in mediā viā. Sed autem, quid si hanc hinc abstulerit quispiam?
but then, id. Rud. 2, 5, 15 (cf. in the foll. II. A. 2.):
statim Luculli... eum domum suam receperunt. Sed enim hoc non solum ingenii ac litterarum, verum etiam naturae, etc.,
but indeed, Cic. Arch. 3, 5:
progeniem sed enim Trojano a sanguine duci Audierat,
Verg. A. 1, 19; 2, 164; 5, 395;
6, 28 et saep. (cf. also infra, II. A. 2.): sed enimvero, cum detestabilis altera res sit, quid ad deliberationem dubii superesse?
Liv. 45, 19, 14.—Very rarely with non (for nec tamen), introducing a qualification of a previous word:
Academici veteres beatum quidem esse etiam inter hos cruciatus fatentur, sed non ad perfectum,
Sen. Ep. 71, 18.
II.
In partic.
A.
Interrupting the discourse by transition to another subject or by ending the speech.
1.
In a transition to another subject:
tristis sit (servus), si eri sint tristes: hilarus sit, si gaudeant. Set age, responde: jam vos redistis in gratiam?
Plaut. Am. 3, 3, 7; cf. id. ib. 5, 1, 20;
5, 1, 26: non impedio, praesertim quoniam feriati sumus. Sed possumus audire aliquid, an serius venimus?
Cic. Rep. 1, 13, 20:
nunc reliquorum oratorum aetates et gradus persequamur. Curio fuit igitur ejusdem aetatis fere, etc.... Scripsit etiam alia nonnulla, etc.... Sed ecce in manibus vir praestantissimo ingenio... C. Gracchus,
id. Brut. 33, 125; cf.:
sed eccum Amphitruonem, etc.,
Plaut. Am. 3, 4, 22; id. Aul. 2, 1, 55; 3, 5, 62; id. Capt. 5, 3, 20; 5, 4, 8 al.:
sed quid ego cesso?
id. As. 1, 1, 112: sed ista mox;
nunc audiamus Philum, quem, etc.,
Cic. Rep. 1, 13, 20 fin. et saep.—In recurring to a previous subject:
sed ad instituta redeamus,
Cic. Brut. 61, 220:
sed redeamus rursus ad Hortensium,
id. ib. 84, 291:
sed jam ad id, unde degressi sumus, revertamur,
id. ib. 88, 300:
sed perge de Caesare et redde quae restant,
id. ib. 74, 258 et saep.—Hence, after parenthetic clauses, but, now, I say, etc.:
equidem cum audio socrum meam Laeliam (facilius enim mulieres incorruptam antiquitatem conservant, quod multorum sermonis expertes ea tenent semper quae prima didicerunt) sed eam sic audio, ut Plautum mihi aut Naevium videar audire,
Cic. de Or. 3, 12, 45:
qui (Pompeius) ut peroravit (nam in eo sane fortis fuit: non est deterritus: dixit omnia, atque interdum etiam silentio, cum auctoritate semper), sed ut peroravit, surrexit Clodius,
id. Q. Fr. 2, 3, 2.—
2.
In breaking off, discontinuing speech:
sed satis verborum est: cura quae jussi atque abi,
Plaut. Capt. 1, 2, 16:
sed, si placet, in hunc diem hactenus,
Cic. Rep. 2, 44, 71:
sed haec hactenus,
id. Off. 1, 39, 140 al.: sed quid ego haec memoro? Enn. ap. Prisc. p. 724 P. (Ann. v. 318 Vahl.):
nec requievit enim, donec Calchante ministro—Sed quid ego haec autem nequicquam ingrata revolvo? Quidve moror?
Verg. A. 2, 101: sed enim, oikonomia (epistulae) si perturbatior est, tibi assignato: te enim sequor, schediazonta, but indeed, Cic. Att. 6, 1, 11; so,
sed enim,
Verg. A. 1, 19.—
B.
After negative clauses, to limit the negative statement, i. e. to indicate either that the assertion does not hold good at all, but something else does instead; or else that it is not exclusively true, but something else holds good in addition, but, on the contrary; and in an ascending signif., but also, but even, but in fact, etc.
1.
In a simple opposition: non cauponantes bellum, sed belligerantes, Ferro, non auro, vitam cernamus utrique, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 201 Vahl.); cf.: haud doctis dictis certantes, sed maledictis...Non ex jure manu consertum sed magi' ferro Rem repetunt, id. ap. Gell. 20, 10 (Ann. v. 274 sq. Vahl.):
non ego erus tibi, sed servus sum,
Plaut. Capt. 2, 1, 44:
quae (hominum vestigia) ille (Aristippus) non ex agri consiturā, sed ex doctrinae indiciis interpretabatur,
Cic. Rep. 1, 17, 29:
nec leges imponit populo, quibus ipse non pareat, sed suam vitam, ut legem, praefert suis civibus,
id. ib. 1, 34, 52;
1, 13, 19: neque hac nos patria lege genuit, ut...sed ut, etc.,
id. ib. 1, 4, 8:
non quod...sed quod, etc.,
id. ib. 1, 18, 30.—With contra:
non liberis servitutem, sed contra servientibus libertatem afferre,
Liv. 4, 18 init. —
Several times repeated: non sibi se soli natum, sed patriae, sed suis,
Cic. Fin. 2, 14, 45 Madv. ad loc.:
quod non naturā exoriatur, sed judicio, sed opinione,
id. Tusc. 3, 34, 82:
sed publicam, sed ob frumentum decretam, sed a publicanis faenore acceptam,
id. Verr. 2, 3, 72, § 169; id. Planc. 10, 24:
non eros nec dominos appellat eos...sed patriae custodes, sed patres et deos,
id. Rep. 1, 41, 64; Tib. 1, 7, 44 sq.: quam tibi non Perseus, verum si quaeris, ademit;
Sed grave Nereïdum numen, sed corniger Hammon, Sed quae visceribus veniebat belua ponti Exsaturanda meis,
Ov. M. 5, 17 sq.:
sed Pompeium, sed Lepidum,
Tac. A. 1, 10; Sen. Const. 13, 4; id. Ben. 1, 1, 6; 1, 7, 3:
non praefectum ab iis, sed Germanicum ducem, sed Tiberium imperatorem violari,
Tac. A. 1, 38 et saep.—
2.
In a climax. [p. 1658]
a.
Non modo (solum, tantum, etc.)...sed or sed etiam (et, quoque), not only, not merely...but, but also, but even, but indeed (sed, standing alone, isolates the ascending idea, while an appended etiam, et, or quoque places it in closer connection with the first statement, and thus permits them to be viewed together):
non modo falsum illud esse, sed hoc verissimum,
Cic. Rep. 2, 44, 71:
quod non modo singulis hominibus, sed potentissimis populis saepe contingit,
id. ib. 5, 8, 11;
3, 10, 17: id ei perpetuā oratione contigit, non modo ut acclamatione, sed ut convitio et maledictis impediretur,
id. Q. Fr. 2, 3, 2:
unius viri consilio non solum ortum novum populum, sed adultum jam et paene puberem,
id. Rep. 2, 11, 21; cf.:
nec vero corpori soli subveniendum est, sed menti atque animo multo magis,
id. Sen. 11, 36:
volo ut in scaenā, sic in foro non eos modo laudari, qui celeri motu utantur, sed eos etiam, quos statarios appellant,
id. Brut. 30, 116; id. Rep. 1, 8, 13:
omnia ejus non facta solum, sed etiam dicta meminisset,
id. ib. 6, 10, 10:
neque solum fictum, sed etiam imperite absurdeque fictum,
id. ib. 2, 15, 28; 1, 3, 4;
1, 34, 51: neque vero se populo solum, sed etiam senatui commisit, neque senatui modo, sed etiam publicis praesidiis et armis, neque his tantum, verum ejus potestati, cui, etc.,
id. Mil. 23, 61:
haec non delata solum, sed paene credita,
id. ib. 24, 64:
nec mihi soli versatur ante oculos, sed etiam posteris erit clara et insignis,
id. Lael. 27, 102:
illum non modo favisse sed et tantam illi pecuniam dedisse honoris mei causā,
id. Att. 11, 9, 2:
omnes civiles dissensiones, neque solum eas, quas audistis, sed et has, quas vosmet ipsi meministis et vidistis,
id. Cat. 3, 10, 24:
multiplicatusque terror non infimis solum, sed primoribus patrum,
Liv. 3, 36, 5:
non responsum solum benigne legatis est, sed Philippi quoque filius Demetrius ad patrem reducendus legatis datus est,
id. 36, 35 fin.:
conciti per haec non modo Cherusci, sed conterminae gentes,
Tac. A. 1, 60; 3, 44:
via non angusta modo, sed plerumque praerupta,
Curt. 3, 4, 12; 5, 1, 20 Mützell ad loc.—
(β).
Esp., in passing from the part to the whole, from the particular to the universal (usually followed by omnino, or by omnis, cunctus, totus, universus, etc.):
timebat non ea solum quae timenda erant, sed omnia,
Cic. Mil. 24, 66:
neglegere, quid de se quisque sentiat, non solum arrogantis est, sed etiam omnino dissoluti,
id. Off. 1, 28, 99:
nec sibi tantum, sed universis singulisque consulere,
Sen. Ben. 2, 5, 4:
non consuli modo, sed omnibus civibus enitendum,
Plin. Pan. 2, 1:
non initio tantum, sed continuo totius temporis successu,
Just. 1, 8, 14:
non modo Italiā, sed toto orbe terrarum,
Flor. 1, 16, 3.—Etiam is rarely added:
quotiens non modo ductores nostri, sed universi etiam exercitus ad mortem concurrerunt,
Cic. Tusc. 1, 37, 89; Curt. 5, 1, 24.—
b.
Non modo (solum) non...sed, sed etiam; sed ne... quidem, not only not...but, but even, but indeed, but not even, etc.:
ut non modo a mente non deserar, sed id ipsum doleam, me, etc.,
Cic. Att. 3, 15, 2; id. Rep. 2, 23, 43:
judicetur non verbo, sed re non modo non consul, sed etiam hostis Antonius,
id. Phil. 3, 6, 14:
hoc non modo non laudari, sed ne concedi quidem potest,
id. Mur. 3, 8:
iis non modo non laudi, verum etiam vitio dandum puto,
id. Off. 1, 21, 71:
non modo non oppugnator, sed etiam defensor,
id. Planc. 31, 76:
ego contra ostendo, non modo nihil eorum fecisse Sex. Roscium, sed ne potuisse quidem facere,
id. Rosc. Am. 29, 79.—Also, without the second non in the first clause, and with ne quidem, doubly negative (only when both clauses have the same verb;
v. Zumpt, Gram. § 724 b): quod mihi non modo irasci, sed ne dolere quidem impune licet,
Cic. Att. 11, 24, 1:
ea est ratio instructarum navium, ut non modo plures, sed ne singuli quidem possint accedere,
id. Verr. 2, 5, 51, § 133:
non modo aeternam, sed ne diuturnam quidem gloriam assequi possumus,
id. Rep. 6, 21, 23:
ea sunt demum non ferenda in mendacio, quae non solum facta esse, sed ne fieri quidem potuisse cernimus,
id. ib. 2, 15, 28:
quae non modo amico, sed ne libero quidem digna est,
id. Lael. 24, 89: non modo facere, sed ne cogitare quidem quicquam audebit, id. Off. 2, 19, 77; cf. with vix:
verum haec genera virtutum non solum in moribus nostris, sed vix jam in libris reperiuntur,
id. Cael. 17, 40:
non modo ad expeditiones, sed vix ad quietas stationes viribus sufficiebant,
Liv. 3, 6.—After quisquam with ellipsis of non:
ut non modo praedandi causā quisquam ex agro Romano exiret, sed ultro Fidenates descenderent, etc.,
Liv. 4, 21, 6 (where Weissenb. supplies non in brackets before exiret); cf.:
antiqui non solum erant urbes contenti cingere muris, verum etiam loca aspera et confragosa saxis eligebant,
Hyg. Grom. Limit. p. 197.—
C.
As sed, after non modo, acquires an idea of ascent or climax, from the fact that non modo represents a thing as existing (only not existing alone), and thus includes an affirmation, so, too, after purely affirmative clauses, sed sometimes serves as an ascending adjunct, but, but in fact, but also:
ego te hodie reddam madidum, sed vino, probe,
Plaut. Aul. 3, 6, 37:
odore canibus anum, sed multo, replent,
Phaedr. 4, 17, 19: Dae. Curriculo affer Duas clavas. La. Clavas? Dae. Sed probas:
propera cito,
Plaut. Rud. 3, 5, 19.—In good prose usually joined with etiam (or et):
hic mihi primum meum consilium defuit, sed etiam obfuit,
Cic. Att. 3, 15, 5; cf. id. ib. 4, 16, c, 10;
10, 16, 6: Q. Volusium, certum hominem, sed mirifice etiam abstinentem, misi in Cyprum,
id. ib. 5, 21, 6:
hoc in genere si eum adjuveris, apud ipsum praeclarissime posueris, sed mihi etiam gratissimum feceris,
id. Fam. 13, 64, 2:
ex testamento Tiberii, sed et Liviae Augustae,
Suet. Calig. 16; 20.
2.
sēd = sine, v. sine init. and 2. se.
3.
sēd = se; cf. the letter D.

Lewis & Short latin dictionary > sed
11 tantum

tantum adv. [tantus], so much, so greatly, to such a degree, so far, so long, so: id tantum abest ab officio, ut, etc., so far: rex tantum auctoritate eius motus est, ut, etc., N.: tantumque ibi moratus, dum, etc., so long, L.: ne miremini, quā ratione hic tantum apud istum libertus potuerit.—With an adj., so: nec tantum dulcia, quantum Et liquida, V.: iuventus Non tantum Veneris quantum studiosa culinae, H.— Only so much, so little, only, alone, merely, but: tantum monet, quantum intellegit, only so much: tantum in latitudinem patebat, quantum, etc., Cs.: notus mihi nomine tantum, H.: excepit unum tantum: unum flumen tantum intererat, Cs.: unum defuisse tantum superbiae, L.—With non, only not, very nearly, almost, all but: cum vineae tantum non iam iniunctae moenibus essent, L.; cf. tantum non cunctandum nec cessandum esse, only there must be no delay (where non belongs not to tantum but to the verb), L.: dictator bello ita gesto, ut tantum non defuisse fortunae videretur, L.—With quod, only, just, but just, a little before, hardly, scarcely: tantum quod ex Arpinati veneram, cum mihi a te litterae redditae sunt; cf. tantum quod extaret aquā (where quod belongs not to tantum, but to the verb), L.— Just, only now (poet.): Serta tantum capiti delapsa, V.—In the phrase, tantum quod non, only that not, nothing is wanting but: tantum quod hominem non nominat.
* * *

ADV

so much, so far; hardly, only

Latin-English dictionary > tantum
12 neque

nĕ-que or nec (used indifferently before vowels and consonants. The notion that nec in class. prose stands only before consonants is wholly unfounded. Ap. Cic. in the Rep. alone we find nec nineteen times before vowels; viz.: nec accipere, 3, 13, 23: nec alios, 2, 37, 62: nec enim, 1, 24, 38; 6, 25, 27: nec esset, 5, 5, 7: nec ex se, 6, 24, 27:
nec id, 1, 1, 1: nec inportatis, 2, 15, 29: nec in, 6, 23, 25: nec inconstantiam, 3, 11, 18: nec injussu, 6, 15, 15: nec ipsius, 1, 26, 41: nec ipsum, 6, 24, 27: nec ulla, 1, 34, 51: nec ullo, 1, 37, 58: nec una, 2, 1, 2: nec hic, 3, 33, 45: nec hominis, 2, 21, 37: nec hunc, 6, 25, 29. Cf. also such passages as neque reliquarum virtutum, nec ipsius rei publicae,
Cic. Rep. 1, 26, 41:
dabo tibi testes nec nimis antiquos nec ullo modo barbaros,
id. ib. 1, 37, 58:
nec atrocius... neque apertius,
id. Tull. 1, 2:
nec homo occidi nec consulto, etc.,
id. ib. 14, 34. The true distinction is, that in the form nec the negation is more prominent; in the form neque, the connective force of the particle; cf. Hand, Turs. 4, p. 94 sq.), adv. and conj. [ne-que], not; and not, also not.
I.
Adv., like ne, in ante-class. Latinity (v. ne, I.) as a general negative particle, = non, not (usually in the form nec. In class. Lat. this usage seems to be confined to certain formulae, as nec opinans, nec procul abesse, nec mancipi, etc.; v. infra): nec conjunctionem grammatici fere dicunt esse disjunctivam, ut: nec legit, nec scribit: cum si diligentius inspiciatur, ut fecit Sinnius Capito, intellegi possit, eam positam esse ab antiquis pro non, ut et in XII. est: AST EI CVSTOS NEC ESCIT, Paul. ex Fest. p. 162 Müll.:
SI INTESTATO MORITVR, CVI SVVS HERES NEC SIT, etc., Lex XII. Tab. (v. App. III. tab. 5): SI AGNATVS NEC ESCIT, etc., ib.: magistratus nec obedientem civem coërceto,
Cic. Leg. 3, 3, 6:
senatori, qui nec aderit, culpa esto,
id. ib. 3, 4, 11:
bruti nec satis sardare queunt,
Naev. 1, 4; 1, 7:
tu dis nec recte dicis: non aequum facis,
Plaut. Bacch. 1, 2, 11:
nec recte,
id. As. 1, 3, 3; 2, 4, 65; id. Most. 1, 3, 83; Cat. 30, 4:
alter, qui nec procul aberat,
Liv. 1, 25, 10:
nec ullus = nullus: cui Parcae tribuere nec ullo vulnere laedi,
Verg. Cir. 269:
differentia mancipi rerum et nec mancipi,
Gai. Inst. 2, 18 sq. —Form neque: si quid tibi in illisce suovitaurilibus lactentibus neque satisfactum est, etc., an old formula of prayer in Cato, R. R. 141, 4: neque opinantes insidiatores, Auct. B. Afr. 66; Auct. B. Alex. 75.
II.
Conj., in all periods and kinds of composition.
A.
In gen., = et non, and not, also not.
1.
Alone.
(α).
When the negative applies to the principal verb of the clause: multumque laborat, Nec respirandi fit copia, Enn. ap. Macr. S. 6, 3 (Ann. v. 437 Vahl.):
illa quae aliis sic, aliis secus, nec iisdem semper uno modo videntur, ficta esse dicimus,
Cic. Leg. 1, 17, 47:
delubra esse in urbibus censeo, nec sequor magos Persarum, quibus, etc.,
id. ib. 2, 10, 26; id. N. D. 1, 29, 81; id. Rep. 2, 1, 2:
quae mei testes dicunt, quia non viderunt nec sciunt,
id. Tull. 10, 24:
non eros nec dominos appellabant eos... sed patres et deos. Nec sine causā. Quid enim? etc.,
id. Rep. 1, 41, 64:
illa, nec invideo, fruitur meliore marito,
Ov. H. 2, 79.—
(β).
Less freq. when the negative applies to some other word:
nec inventas illas toto orbe pares vires gloriatur,
Just. 11, 9, 5:
et vidi et perii, nec notis ignibus arsi,
Ov. H. 12, 33:
Anguibus exuitur tenui cum pelle vetustas, Nec faciunt cervos cornua jacta senes ( = et faciunt non senes),
id. A. A. 3, 77:
neque eum aequom facere ait,
Ter. Phorm, 1, 2, 64:
nec dubie ludibrio esse miserias suas,
Liv. 2, 23, 14; 2, 14, 2; esp. in the phrases nec idcirco minus, nec eo minus, nec eo secius, neque eo magis;
thus: nec idcirco minus,
Cic. de Or. 2, 35, 151:
neque eo minus,
Liv. 41, 8, 8; Suet. Oth. 2; id. Vesp. 24:
neque eo secius,
Nep. Att. 2, 2:
neque eo magis,
id. Eum. 4, 2; id. Paus. 3, 5; id. Att. 8, 5:
cum consules in Hernicos exercitum duxissent, neque inventis in agro hostibus, Ferentinum urbem cepissent,
Liv. 7, 9, 1.—
2.
So, nec ullus, nec quisquam, for et nullus, et nemo, etc.:
nec ullo Gallorum ibi viro, etc.,
Liv. 38, 25, 3; Tac. Agr. 16:
nec quidquam magis quam ille, etc.,
Curt. 4, 2, 8.—
3.
With vero, enim, autem, tamen:
neque vero hoc solum dixit, sed ipse et sentit et fecit,
Cic. de Or. 1, 53, 229:
nec vero jam meo nomine abstinent,
id. Rep. 1, 3, 6: nec enim respexit, etc., id. Clod. et Cur. 4, 4; id. Lael. 10, 32:
neque enim tu is es, qui, qui sis nescias,
id. Fam. 5, 12, 6:
nec tamen didici, etc.,
id. Rep. 2, 38, 64:
neque autem ego sum ita demens, ut, etc.,
id. Fam. 5, 12, 6.—
B.
In partic.
1.
Nec [p. 1202] = ne... quidem, not even (in Liv. and later writers;
in Cic. dub. since B. and K. read ne... quidem,
Cic. Ac. 1, 2, 7; id. Tusc. 1, 26, 65; id. Cat. 2, 4, 8; cf.
Hand, Turs. 4, 105 sqq.): ne quid ex antiquo praeter sonum linguae, nec eum incorruptum, retinerent,
Liv. 5, 33, 11:
Maharbal nec ipse eruptionem cohortium sustinuit,
id. 23, 18, 4:
nec nos,
id. 3, 52, 9; 34, 32, 9; 37, 20, 8; 38, 23, 3;
40, 20, 6: non spes modo, sed nec dilatio,
Just. 11, 8, 4:
tam pauper, quam nec miserabilis Irus,
Mart. 6, 77, 1; 5, 70, 6: Juv. 2, 151:
interrogatus, an facta hominum deos fallerent, nec cogitata, inquit,
Val. Max. 7, 2, ext. 8; Tac. G. 6:
nec ipse,
Suet. Claud. 46; Flor. 1, 15, 3; Lact. 5, 13, 12; Amm. 14, 10, 3.—
2.
Nec = etiam non (freq. in Quint.):
ut, si in urbe fines non reguntur, nec aqua in urbe arceatur,
Cic. Top. 4, 23; id. Fin. 1, 11, 39:
nec si quid dicere satis non est, ideo nec necesse est,
Quint. 1, 1, 21:
quod in foro non expedit, illic nec liceat,
id. 9, 2, 67; 5, 10, 86; 12, 3, 6;
2, 13, 7: sed neque haec in principem,
Tac. A. 4, 34; 3, 29; 2, 82.—
3.
Neque (nec)... neque (nec), neither... nor: quae neque Dardaniis campis potuere perire, Nec cum capta capi, nec cum combusta cremari, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 360 Vahl.):
nam certe neque tum peccavi, cum... neque cum, etc.,
Cic. Att. 8, 12, 2:
nec meliores nec beatiores,
id. Rep. 1, 19, 32:
mors nec ad vivos pertineat nec ad mortuos,
id. Tusc. 1, 38, 91:
virtus nec eripi nec surripi potest umquam: neque naufragio neque incendio amittitur,
id. Par. 6, 3, 51: neque ego neque Caesar, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 20, 1; cf.:
haec si neque ego neque tu fecimus,
Ter. Ad. 1, 2, 23; so,
non... nec... neque... neque: perspicuum est, non omni caussae, nec auditori neque personae neque tempori congruere orationis unum genus,
Cic. de Or. 3, 55, 210.—The second nec is rarely placed after a word in the clause ( poet.):
nec deus hunc mensā, dea nec dignata cubili est,
Verg. E. 4, 63; id. A. 4, 365; 696:
sed nec Brutus erit, Bruti nec avunculus usquam,
Juv. 14, 43.—With a preceding negative, which, however, does not destroy the negation contained in neque... neque:
non mediusfidius prae lacrimis possum reliqua nec cogitare nec scribere,
Cic. Att. 9, 12, 1:
ut omnes intellegant, nihil me nec subterfugere voluisse reticendo nec obscurare dicendo,
id. Clu. 1, 1:
nulla vitae pars neque publicis neque privatis, neque forensibus neque domesticis, neque si tecum agas, neque si cum altero contrahas vacare officio potest,
id. Off. 1, 2, 4:
nemo umquam neque poëta neque orator fuit, qui, etc.,
id. Att. 14, 20, 3; 8, 1, 3; Liv. 38, 50, 11.—
4.
Neque (nec)... et (que), and et... neque (nec), when one clause is affirmative, on the one hand not... and on the other hand; not only not... but also; or the contrary, on the one hand... and on the other hand not; not only... but also not.
a.
Neque (nec)... et (que):
id neque amoris mediocris et ingenii summi et sapientiae judico,
Cic. Att. 1, 20, 1:
animal nullum inveniri potest, quod neque natum umquam sit, et semper sit futurum,
id. N. D. 3, 13, 32; id. Off. 2, 12, 43; id. Brut. 58, 198; Caes. B. G. 4, 1; Tac. A. 3, 35:
ex quo intellegitur nec intemperantiam propter se fugiendam esse temperantiamque expetendam,
Cic. Fin. 1, 14, 48:
perficiam, ut neque bonus quisquam intereat, paucorumque poenā vos omnes jam salvi esse possitis,
id. Cat. 2, 13, 28:
sed nec illa exstincta sunt, alunturque potius et augentur cogitatione et memoriā,
id. Lael. 27, 104; Ov. M. 2, 42; 811.—
b.
Et... neque (nec):
ego vero et exspectabo ea quae polliceris neque exigam nisi tuo commodo,
Cic. Brut. 4, 17:
patebat via et certa neque longa,
id. Phil. 11, 2, 4:
intellegitis et animum ei praesto fuisse, nec consilium defuisse,
id. ib. 13, 6, 13:
et... nec... et... et,
id. Tusc. 5, 38, 112.—
5.
Neque (nec) non (also in one word, necnon), emphatically affirmative, and also, and besides, and indeed, and:
nec haec non deminuitur scientia,
Varr. R. R. 1, 4, 4:
neque meam mentem non domum saepe revocat exanimata uxor,
Cic. Cat. 4, 2, 3:
nec vero non eadem ira deorum hanc ejus satellitibus injecit amentiam,
id. Mil. 32, 86:
nec vero Aristoteles non laudandus in eo, quod, etc.,
id. N. D. 2, 16, 44: neque tamen illa non ornant, habiti honores, etc., id. de Or. 2, 85, 347:
neque tristius dicere quicquam debeo hac de re, neque non me tamen mordet aliquid,
id. Fam. 3, 12, 2:
nec non et sterilis, etc.,
Verg. G. 2, 53; id. A. 8, 461; Suet. Tit. 5.—
b.
In Varro and after the Aug. per., nec non (or as one word, necnon) freq. as a simple conjunction = et, and, and likewise, and so too, and also:
ibi vidi greges magnos anserum, gallinarum, gruum, pavonum, necnon glirium, etc.,
Varr. R. R. 3, 2, 14; Col. 8, 15, 6:
nec non et Tyrii per limina laeta frequentes Convenere,
Verg. A. 1, 707; Plin. 13, 22, 38, § 118:
nec non etiam poëmata faciebat ex tempore,
Suet. Gram. 23:
nec non et ante,
Vulg. 2 Reg. 23, 13:
nec non et quasi,
id. 2 Par. 3, 16. —
6.
Neque (nec) dum (also in one word, necdum), and not yet, not yet:
ille autem quid agat, si scis neque dum Romā es profectus, scribas ad me velim,
Cic. Att. 14, 10, 4; Cels. 5, 26, n. 33; Suet. Aug. 10; Juv. 11, 66:
necdum tamen ego Quintum conveneram,
Cic. Att. 6, 3, 2:
necdum etiam audierant inflari classica, necdum Impositos duris crepitare incudibus enses,
Verg. G. 2, 539; id. A. 11, 70.—Strengthened by tamen:
philosophi summi, neque dum tamen sapientiam consecuti, nonne intellegunt in summo se malo esse?
Cic. Tusc. 3, 28, 68; id. Att. 6, 3, 3:
et necdum (post-Aug.),
and not yet, Plin. Pan. 14, 1.—
7.
Nec... quidem; v. quidem.—
C.
Neque = et ne or neve.
1.
Expressing negative purpose.
(α).
After ut (class.):
ut ea, quae regie statuit in aratores, praetermittam neque eos appellem, a quibus, etc.,
Cic. Verr. 2, 3, 48, § 115:
hortemur liberos nostros, ut animo rei magnitudinem complectantur, neque eis praeceptis quibus utuntur omnes, ut consequi posse confidant, etc.,
id. de Or. 1, 5, 19:
peterent ut dediticiis suis parcerent, neque in eum agrum arma inferrent,
Liv. 7, 31, 4; 1, 2, 4; 3, 52, 11; 27, 20, 12.—
(β).
After ne (not ante-Aug.):
conspirāsse inde, ne manus ad os cibum ferrent, nec os acciperet datum, nec dentes conficerent,
Liv. 2, 32, 10; 3, 21, 6; 4, 4, 11; 26, 42, 2.—
2.
In a prohibition (rare):
nec id mirati sitis, priusquam, etc.,
Liv. 5, 53, 3:
nec a me nunc quisquam quaesiverit, quid, etc.,
id. 9, 9, 9:
nec quicquam raptim aut forte temere egeritis,
id. 23, 5, 3.—
D.
In contrasts, but not, not however (class.):
ubi aetas tantum modo quaestui neque luxuriae modum fecerat,
Sall. C. 24, 3:
gloriosa modo neque belli patrandi,
id. J. 88, 4:
consulatus sine ulla patrum injuriā, nec sine offensione fuit,
Liv. 3, 55, 1:
oppida oppugnata nec obsessa sunt,
id. 5, 12, 5; Plin. Ep. 3, 1, 9; Quint. 8, 6, 74; Tac. Agr. 8.

Lewis & Short latin dictionary > neque
13 non

nōn (old collat. forms noenum and noenu, cf. Lachm. ad Lucr. tom. 2, p. 149 sq.:
noenum pro non Lucilius lib. XXX.: sed tamen hoc dicas, quid est, si noenu molestum'st. Varro Epistola ad Fusium: si hodie noenum venis, cras quidem, etc.,
Non. 143, 33 sq.: noenum rumores ponebat ante salutem, Enn. ap. Macr. S. 6, 1; Ann. v. 314 Vahl.; so, noenum sperando cupide rem prodere summam, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 229 Müll.;
Ann. v. 411 ib.: noenum mecastor,
Plaut. Aul. 1, 1, 28: noenu necesse'st, Enn. ap. Cic. Div. 2, 62, 127;
Ann. v. 161 Vahl.: noenu potest,
Lucr. 3, 199 Lachm. N. cr.:
noenu queunt,
id. 4, 712), adv. [contr. from neoenum, i. e. nec unum, not one, like ne hilum, not any thing (cf. Engl. not, i. q. naught, Angl.-Sax. naht, contr. from ne-aht); cf. Germ. nein], not:
hocine agis an non?
Ter. And. 1, 2, 15:
non erat abundans, non inops tamen,
Cic. Brut. 67, 238:
non est ita, judices, non est profecto,
id. Fl. 22, 53:
cum ipsi auxilium ferre, si cupiant, non queant,
id. Rep. 1, 5, 9; 1, 2, 2:
eam (fugam) si nunc sequor, quonam? Cum illo non,
id. Att. 8, 3, 5.—
(β).
Non before negatives forms a weak affirmative, and before adverbs of emphatic assertion (as prorsus, omnino, etc.) a weak negative:
moveo nonnullis suspicionem, velle me navigare: quod tamen fortasse non nollem, si possem ad otium,
Cic. Fam. 2, 16, 2; so,
non nemo, non nihil, non nullus, v. h. vv: Res has non omnino quidem, sed magnam partem relinquere,
Cic. Fam. 9, 15, 3: so, non prorsus, etc.—
(γ).
After negatives it forms a strong affirmative, and after the adverbs above named a strong negative:
nihil non ad rationem dirigebat,
Cic. Brut. 37, 140;
v. nemo, nihil, nullus: prorsus non arbitror,
id. Tusc. 4, 4, 8:
omnino non dicere,
Quint. 10, 7, 24.—
(δ).
But the negative force of non is not destroyed by a following ne... quidem, or nec... nec: non fugio ne hos quidem mores. Cic. Verr. 2, 3, 90, § 210; Liv. 28, 42, 16:
non medius fidius prae lacrimis possum reliqua nec cogitare nec scribere,
Cic. Att. 9, 12, 1.—In a very few passages non is added to a negative to strengthen it (cf. Gr. ou mê):
nolle successum non patribus, non consulibus,
Liv. 2, 45, 5; id. 3, 11, 6:
nec sursum nec deorsum non cresco,
Petr. 58:
horam eximere nullam... non possumus,
Cic. Phil. 6, 3, 7; Plaut. Mil. 5, 18; id. Curc. 4, 4, 23; Plin. Ep. 4, 13, 8.—
(ε).
Unus non = ne unus quidem:
unus enim vir Numantinus non fuit, qui in catenis duceretur,
Flor. 2, 18, 17.—
(ζ).
Per litoten, [p. 1215] emphatic, by no means, not at all, the reverse of:
non ignobilis tragicus,
Quint. 1, 12, 18:
non inimici mihi,
Curt. 7, 10, 7; esp. with sup.:
Cethegus homo non probatissimus,
Cic. Par. 5, 3, 40:
homo non aptissimus ad jocandum,
id. N. D. 2, 17, 47:
non minime commoveri,
id. Verr. 2, 4, 66, § 125:
tu me consiliario fortasse non imperitissimo usus esses,
id. Fam. 1, 9, 2.—
(η).
Non quod, non quo, not that, not as if:
non quod sola ornent, sed quod excellant,
Cic. Or. 39, 134: me non sane movet res publica;
non quo sit mihi quidquam carius: sed, etc.,
id. Att. 16, 15, 5:
non quo sit servulus unus, idem quod familia, verum quia,
id. Caecin. 20, 58.—
(θ).
Non nisi, only:
non nisi vicinas tutus arārit aquas,
Ov. Tr. 3, 12, 36; v. nisi.—
(ι).
Non vero, truly not:
non vero tam isti quam tu ipse nugator,
Cic. Sen. 9, 27.—
(κ).
Non modo, non solum... sed or sed etiam, not only... but also:
non modo falsum illud esse, sed hoc verissimum,
Cic. Rep. 2, 44, 70; id. Lael. 15, 54;
v. modo and solum.—Sometimes sed is omitted: nec solum apud Caecinam: Fabii quoque Valentis, etc.,
Tac. H. 2, 27.—
(λ).
Non modo (solum) non... sed or sed etiam, not only not... but even: sed ne... quidem... but not even:
ut non modo a mente non deserar, sed id ipsum doleam, me, etc.,
Cic. Att. 3, 15, 2:
hoc non modo non laudari, sed ne concedi quidem potest,
id. Mur. 3, 8:
tu id non modo non prohibebas, verum etiam approbabas,
id. Att. 16, 7, 3.—When the verb of the second clause is the common predicate of both clauses, the second non is omitted in the first clause:
talis vir non modo facere, sed ne cogitare quidem quidquam audebit,
Cic. Off. 3, 19, 77:
assentatio, quae non modo amico, sed ne libero quidem digna est,
id. Lael. 24, 89:
advena non modo vicinae sed ne Italicae quidem stirpis,
Liv. 1, 40, 2; 3, 24, 4; 6, 20, 2:
neque solum inscientiam meam, sed ne rerum quidem,
Cic. de Or. 1, 46, 203:
quod mihi non modo irasci, sed ne dolere quidem impune licet,
id. Att. 11, 24, 1:
non mentibus solum consipere, sed ne auribus quidem satis constare poterant,
Liv. 5, 42, 3; 4, 3, 11;
so with sed vix in the second clause: haec genera virtutum non solum in moribus nostris, sed vix jam in libris reperiuntur,
Cic. Cael. 17, 40:
non modo ad expeditiones sed vix ad quietas stationes viribus sufficiebant,
Liv. 3, 6, 8;
very rarely verum ne... quidem, instead of sed ne... quidem,
Cic. Rep. 3, 30, 42; id. Rosc. Am. 19, 54; cf. Zumpt, Gram. § 724.—
(μ).
Non ita, non tam, not so very, not particularly:
simulacra non ita antiqua,
Cic. Verr. 2, 4, 49, § 109:
non ita lato interjecto mari,
id. Or. 8, 25:
non ita diu,
id. Brut. 66, 233:
quae nunc quidem non tam est in plerisque,
id. ib. 15, 58.—So, non fere, scarcely, hardly (v. fere):
non fere quisquam,
id. Verr. 2, 5, 71, § 182.—
(ν).
Non si, not even if:
injussu tuo imperator, extra ordinem numquam pugnaverim, non si certam victoriam videam,
Liv. 7, 10; Sen. Ep. 59, 8; Hor. C. 2, 14, 5; so,
followed by idcirco (ideo, eo, propterea, etc.): non si Opimium defendisti, idcirco te isti bonum civem putabunt,
Cic. de Or. 2, 40, 170; id. Cael. 9, 21; id. Top. 16, 60; Liv. 3, 45, 8.—
(ξ).
For nedum, much less:
vix mehercule servis hoc eum suis, non vobis probaturum arbitrer,
Cic. Agr. 2, 9, 22.—
(ο).
In an interrogation for nonne:
quid haec amentia significat? non vim? non scelus? non latrocinium?
Cic. Quint. 26, 82; id. Rosc. Com. 2, 5; id. Verr. 2, 4, 23, § 50.—
(π).
For ne ( poet. and in post-Aug. prose, regarded by Quint. as a solecism):
qui tamen dicat pro illo Ne feceris, Non feceris, in idem incidat vitium, quia alterum negandi est, alterum vetandi,
Quint. 1, 5, 50:
vos quoque non caris aures onerate lapillis... Munditiis capimur: non sint sine lege capilli,
Ov. A. A. 3, 129; id. P. 1, 2, 105:
non Teucros agat in Rutulos,
Verg. A. 12, 78:
non etiam sileas,
Hor. S. 2, 5, 91:
non sit, qui tollere curat,
id. A. P. 460:
non ancilla tuum jecur ulceret ulla puerve,
id. Ep. 1, 18, 72:
non dubitaveris,
Sen. Q. N. 1, 3, 3; so,
non credideris,
Rutil. Lup. 2, 9.—
(ρ).
With substantives coalescing to form one notion:
nec vero, aut quod efficeret aliquid, aut quod efficeretur, posse esse non corpus,
Cic. Ac. 1, 11, 40:
etiam non orator,
Quint. 2, 15, 17; 4, 1, 22: veri non dissimulator amoris, Ov. M. 5, 61:
quasi servitute praedii non possessori relicta,
Dig. 34, 1, 14 fin.:
non dominus,
ib. 43, 15, 7.—
(σ).
As an answer, no:
aut etiam aut non respondere,
Cic. Ac. 2, 32, 104:
exhereditavitne (pater filium)? Non,
id. Rosc. Am. 19, 54; id. Verr. 1, 7, 20; id. Ac. 2, 30, 97; id. N. D. 1, 25, 70.—
(τ).
In questions, non expresses surprise, and doubt of the possibility of denial (v. Madv. Gram. §
451): non sum ego servus Amphitruonis Sosia?
Plaut. Am. 1, 1, 247:
non tu scis, etc.?
id. ib. 2, 2, 71:
haec non turpe est dubitare philosophos, quae ne rustici quidem dubitant,
Cic. Off. 3, 19, 77; id. Leg. 3, 20, 47:
Quid? aviam tuam pater tuus non manifesto necavit,
id. Clu. 14, 40.

Lewis & Short latin dictionary > non
14 modo

modo (modō, C. poët.), adv. (sometimes passing into a conj.) [abl. of modus]. I. In gen., by a measure, with a limit ; hence, only, merely, solely, simply, but, no more than: unum modo: oppido modo potiti, the bare town, S.: parvam modo causam timoris adferre, Cs.: delectationem modo habere, nunc vero etiam salutem: circi modo spectaculum fuerat, L.: modo ut haec nobis loca tenere liceat; see also dum, solum, tantum.—In urgent commands or wishes, only: modo facito ut illam serves, only be sure to, T.: modo fac, ne quid aliud cures: tu modo... impende laborem, V.: vos modo animos mihi adhibete, Cu.—In the phrase, modo non, only not, almost: modo non montīs auri pollicens, T.—In the phrase, non modo, much less: quos clientīs nemo habere velit, non modo illorum cliens esse.—Usu. followed by sed or verum, not only... but: non modo ceteri, sed tu ipse: ne non modo intrare, verum aspicere possim: non modo non credibiliter, sed ne suspi<*> ciose quidem: non modo honeste, verum etiam communi luce.—But non modo usu. stands for non modo non, before ne... quidem, when both clauses have the same predicate: non modo proditori, sed ne perfugae quidem locus fuit: ut id non modo neglegentiae meae, sed ne occupation<*> quidem tribuas.— II. In conditions, with ut and subj, if but, provided only, on condition that: scies Modo ut tacere possis, T.: concede, ut impune emerit, modo ut bonā ratione emerit.—As conj, if only, provided that, on condition that: manent ingenia senibus, modo permaneat industria: ea mihi probantur, modo ne illa exceptio incurrat, etc.—Elliptic, but, but yet, if only, however: decerne, modo recte: bonis viris faciendum est modo pro facultatibus: veniam quo vocas, modo adiutore te.—With relatives, in any degree, at all, only, merely, even: servus, qui modo tolerabili condicione sit servitutis: philosophus, in quo modo esset auctoritas: primi, quā modo praeirent duces, tamen signa sequebantur, wherever, L.—With si, if only, if but: tu si modo es Romae: scis, si modo meministi, etc.: Persequar inferius, modo si licet ordine ferre, O.— III. Of time, just now, just: La. advenis modo? Pa. admodum, T.: modo nunc, V.: modo iam, Tb.— Just now, but this moment, a little while ago, lately, recently: quid dico nuper?: immo vero modo ac plane paulo ante: quae modo consulem osculata filium suum, nunc cruciatur: si hodie bella sint, quale Gallicum modo, L.— Presently, immediately, directly, in a moment: domum modo ibo, T.: modo prohiberi etiam se senatūs consulto diceret, L.—In correlation, with modo repeated, or with another adv.: modo... modo, now... now, at one moment... at another, sometimes... sometimes: modo ait, modo negat, at times he says yes, at times no, T.: Cotta meus modo hoc, modo illud: citus modo, modo tardus incessus, S.: nunc... modo, L.: modo... Nunc, O.: nobilitas perculsa modo per socios, interdum per equites, S.: saepe cum anellis, modo laevā inani, H.: modo... modo... saepe, S.—With tum or deinde, at first... then, at one time... at another: sol modo accedens, tum autem recedens: dicere modo unum, tum autem plurīs deos: ilex, paulum modo prona, deinde flexa, S.
* * *
I
ADV

only, merely; just now/recently, lately; presently
II
CONJ

but, if only; but only

Latin-English dictionary > modo
15 nec or neque

nec or neque (in nec the negation is more prominent, in neque the connective), adv. and conj. [1 ne+que]. I. Without a correl. particle, and not, also not, nor: quia non viderunt, nec sciunt: delubra esse in urbibus censeo, nec sequor magos, etc.—Negativing a single word: illa se negat, Neque eum aequom ait facere, T.: Et vidi et perii, nec notis ignibus arsi, O.: nec dubie ludibrio esse miserias suas, L.: nec idcirco minus: neque eo minus, L.: neque eo secius, N.—With adversative particles, nor yet, nor however, and yet not, but yet not: castra propere movit... Neque tamen Antonius procul aberat, S.: nec despero tamen: neque vero multum interest.—With enim, for... not, and in fact... not, and yet... not: neque enim erat cuiquam dubium: nec enim' licebat: Dixerat haec Tellus, neque enim tolerare potuit, etc., O.—With non (sometimes written necnon), introducing an emphatic affirmation, and assuredly, and certainly, and besides, and indeed: neque haec tu non intellegis: Tunc mihi praecipue, nec non tamen ante, placebas, O.: neque non me tamen mordet aliquid.—Poet., as a mere connective, also, besides, as well, too: Nec non et gemini custodes Praecedunt, V.—With dum (sometimes written necdum), and not yet, nor yet: si scis, neque dum Romā es profectus, scribas, etc.: necdum tamen ego Quintum conveneram.— Introducing a negative clause of purpose, result, or command, and... not: recordare enim... nec hoc pertimueris: profanum esto, neque scelus esto, L.: Transque caput iace, nec respexeris, V.: (diem) lucro Appone, nec dulcīs amores Sperne, H.: date munera templis, Nec timidā gaudete fide, O.: Nec tu mensarum morsūs horresce, V.: nec tempora perde precando, O.: nunc ut ea praetermittam, neque eos appellem, etc.: ut secundae classis vocarentur, nec umquam descenderent, L.: orare coepit, ne enuntiaret nec se proderet, N.: conspirasse, ne manūs ad os cibum ferrent, nec os acciperet datum, L.—Praegn., and not even, not even, and... too: cum praesertim nec nos temperemus imperiis, L.: ne quid praeter sonum linguae, nec eum incorruptum, retinerent, L.: equi non velocitate conspicui; sed nec docentur, etc., T.—Without connective force, not: magistratus nec oboedientem civem coërceto: alter, qui nec procul aberat, L.— II. With a correlative particle.—With neque or nec, neither... nor: nam certe neque tum peccavi, cum... neque cum, etc.: mors nec ad vivos pertineat nec ad mortuos: haec si neque ego neque tu fecimus, T.: Sed nec Brutus erit, Bruti nec avunculus usquam, Iu.: nemo umquam neque poëta neque orator fuit, qui, etc.—Followed by et or -que in an affirmative clause, on the one hand not... and on the other hand; not only not... but also: id neque amoris mediocris et ingeni summi iudico: ut neque vestitūs praeter pellīs haberent quicquam, et lavarentur in fluminibus, Cs.: ut neque bonus quisquam intereat, paucorumque poenā vos salvi esse possitis.—Preceded by et in an affirmative clause, on the one hand... on the other not, not only... but also not: ego vero et exspectabo ea quae polliceris neque exigam nisi tuo commodo: patebat via et certa neque longa.

Latin-English dictionary > nec or neque
16 verus

vērus, a, um, adj. [etym. dub.; cf. Zend var, believe; Sanscr. var, choose, wish], true, real, actual, genuine, etc. (opp. falsus, fictus).
I.
Lit.:
secerni blandus amicus a vero et internosci tam potest adhibitā diligentiā, quam omnia fucata et simulata a sinceris atque veris,
Cic. Lael. 25, 95:
perspicere, quid in quāque re verum sincerumque sit,
id. Off. 2, 5, 18:
vera an falsa,
Ter. And. 5, 4, 19:
res vera (opp. ficta),
Cic. Lael. 7, 24:
verus ac germanus Metellus,
id. Verr. 2, 4, 66, § 147; cf.:
ipsus verus Harpax,
Plaut. Ps. 4, 7, 111:
vera mea uxor,
id. As. 1, 1, 46 (dub.;
al. verum): color,
Ter. Eun. 2, 3, 27:
vultus,
id. And. 5, 1, 20:
via,
Plaut. Cas. 2, 6, 17:
vera et perfecta amicitia,
Cic. Lael. 6, 22:
vera, gravis, solida gloria,
id. Phil. 5, 18, 50:
decus,
id. Rep. 6, 23, 25:
causa verissima,
id. Ac. 2, 4, 10:
virtus,
Hor. C. 3, 5, 29:
dolores,
id. Ep. 1, 17, 57:
amicus,
id. A. P. 425:
nati,
legitimate, Prop. 2, 9, 17:
verius ergo quid sit,
Mart. 8, 76, 7:
ut verum esset, suā voluntate sapientem descendere, etc.,
Cic. Rep. 1, 6, 11:
id si ita est, ut, etc.... sin autem illa veriora, ut, etc.,
id. Lael. 4, 14.—
B.
Subst.: vērum, i, n., what is true or real, the truth, the reality, the fact:
interesse oportet, ut inter rectum et pravum, sic inter verum et falsum,
Cic. Ac. 2, 11, 33:
notionem veri et falsi nullam habere,
id. ib.:
verum dicere,
Plaut. Am. 1, 1, 89; Ter. And. 2, 6, 6:
si simile veri quid invenerim,
Cic. Ac. 2, 20, 66; id. Rep. 3, 5, 8:
si verum scire vis,
id. Att. 12, 41, 3:
si verum quaerimus,
id. Tusc. 2, 23, 55:
verum quidem si audire volumus,
id. Brut. 73, 256:
verum non libenter audire,
Mart. 8, 76, 8:
minor est tua gloria vero,
Ov. H. 15 (16), 143:
ut quid hujus veri sit, sciam,
Plaut. Aul. 4, 10, 72; cf.:
non pervident quid sit in vero,
actually, really, Lact. 1, 17, 1.—So the freq. construction of the gen. veri with similis, similiter, and similitudo (by many also joined together [p. 1979] in one word, verisimilis, etc.):
narrationem jubent veri similem esse,
Cic. de Or. 2, 19, 80:
id quod veri simile occurrit,
id. Tusc. 2, 2, 5:
veri simillimum mihi videtur, quodam tempore, etc.,
id. Inv. 1, 3, 4:
veri similiora,
id. N. D. 1, 24, 66:
res similis veri,
Liv. 26, 38, 9:
simillimum veri,
Cic. Tusc. 5, 4, 11:
quod est magis verisimile,
Caes. B. G. 3, 13:
veri similiter fingere,
App. Mag. p. 293:
veri similius,
id. ib. and p. 312; Tert. Apol. 16:
veri similitudinem sequi,
Cic. Ac. 2, 33, 107; Sen. Ben. 4, 33, 2; genuine, Plin. 34, 7, 17, § 66; cf.
, in a reversed order: similitudo veri,
Cic. Part. Or. 11, 40; id. Univ. 3:
res facit controversiam aut de vero aut de recto aut de nomine,
respecting fact, id. Or. 34, 121:
nec procul a vero est, quod,
from the truth, Ov. Tr. 5, 6, 27:
ex vero positum permansit Equiria nomen,
id. F. 2, 859:
in vero esse,
to be true, Lact. 1, 11, 31; 1, 17, 1:
teneras aures mordaci radere vero,
Pers. 1, 107.— Plur.:
recta et vera loquere,
Plaut. Capt. 5, 2, 7:
vera dico,
id. Am. 1, 1, 239; 2, 1, 12; 2, 2, 55 al.:
artem se tradere vera ac falsa dijudicandi,
Cic. de Or. 2, 38, 157:
qui species alias veris... caput (= alias ab iis quae verae sunt, Orell.),
Hor. S. 2, 3, 208:
adjecta veris credibilis rerum imago,
Quint. 4, 2, 123:
vis dicam tibi veriora veris?
Mart. 6, 30, 6.
II.
Transf.
A.
Like rectus, consonant with reason or good morals, i. e. right, proper, fitting, suitable, reasonable, just (class.):
ah, Idnest verum?
Ter. And. 4, 1, 5:
cum aliquid verum ac rectum esse dicitur,
Cic. Leg. 3, 15, 34:
quod est rectum, verum quoque est,
id. ib. 2, 5, 11:
omnia recta, vera,
id. Tusc. 3, 27, 64:
lex vera atque princeps,
id. Leg. 2, 4, 10:
quibus peritia et verum ingenium est,
Sall. H. 1, 111 Dietsch:
ea, si vera existimare voles, maxume hortabuntur,
id. ib. 4, 61, 3 ib.:
nil Grosphus nisi verum orabit et aequum,
Hor. Ep. 1, 12, 23.—
2.
Esp., verum est, with subject-clause (so most freq. = aequum est, etc.):
neque verum esso, qui suos fines tueri non potuerint, alienos occupare,
Caes. B. G. 4, 8:
(Cato) negat verum esse, allici benevolentiam cibo,
Cic. Mur. 35, 74:
verum est, (agrum) habere eos, quorum sanguine ac sudore partus sit,
Liv. 2, 48, 2; 3, 40, 11; 24, 48, 11;
28, 13, 7: metiri se quemque suo modulo ac pede, verum est,
Hor. Ep. 1, 7, 98; id. S. 2, 3, 212:
verius esse, Ti. Sempronio imperium habenti tradi exercitum quam legato,
Liv. 35, 8, 6:
me verius unum Pro vobis foedus luere,
Verg. A. 12, 694: si verum est, with acc. and inf., if the view is correct, Cic. N. D. 3, 31, 77; Liv. 30, 26, 7.— Rarely with ut:
praeclarum illud est, et, si quaeris, rectum quoque et verum, ut, etc.,
right and just, Cic. Tusc. 3, 29, 73:
si verum est, quod nemo dubitat, ut populus Romanus superarit, etc.,
Nep. Hann. 1, 1.—
3.
Subst.: vērum, i, n., honor, duty:
in senatu parsilla, quae vero pretium aut gratiam anteferebat,
Sall. J. 16, 1.—
B.
Speaking or containing the truth, true, veracious, = veridicus (rare):
sum verus?
Ter. And. 2, 5, 12:
vates,
Ov. H. 16, 123:
Apollinis os,
id. M. 10, 209:
judicium viri eruditissimi ac super ista verissimi,
Plin. Ep. 9, 25, 2; 2, 9, 4; cf.:
quo viro nihil firmius, nihil verius,
id. ib. 4, 22, 3:
verissimus et sapientissimus judex,
most conscientious, Cic. Rosc. Am. 30, 84.— Advv.
A.
vērum.
1.
Lit., truly, just so, certainly, doubtless, even so, yes, as a confirmatory reply (ante-class. and rare, while vero is classical; v. vero init.): So. Facies? Ch. Verum, Ter. Heaut. 5, 3, 11; Plaut. As. 4, 2, 45. Ct. Men' quaerit? Sy. Verum, Ter. Ad. 4, 2, 4; id. Eun. 2, 3, 56; 5, 6, 18.—
2.
Transf.
a.
In gen., as a strongly corroborative adversative particle, but in truth, but not with standing, but yet; and after negative clauses, but even, but:
merito maledicas mihi, si id ita factum est: Verum haud mentior, resque uti facta, dico,
Plaut. Am. 2, 1, 23; 1, 2, 22; Ter. And. prol. 4; id. Eun. 1, 2, 103; id. Heaut. 3, 3, 37:
in optimorum consiliis posita est civitatium salus: praesertim cum, etc.... Verum hunc optimum statum pravis hominum opinionibus eversum esse dicunt,
Cic. Rep. 1, 34, 51:
quod ejus (Hermagorae) peccatum reprehendendum videtur, verum brevi,
id. Inv. 1, 9, 12:
quae non dicunt, verum intellegi volunt,
Quint. 8, 5, 12:
sed nos non, quid nobis utile, verum quid oratori necessarium sit, quaerimus,
Cic. de Or. 1, 60, 254: ea sunt omnia non a naturā, verum a magistro, id. Mur. 29, 61; Verg. E. 3, 35.—
(β).
In the construction non modo (solum, tantum)... verum etiam (quoque), not only... but also:
non modo agendo, verum etiam cogitando,
Cic. Cael. 19, 45; id. Verr. 2, 2, 66, § 161:
non solum naturā et moribus, verum etiam studio et doctrinā,
id. Lael. 2, 6:
non ingrato tantum, verum etiam invido et crudeli animo,
Just. 21, 6, 7:
servavit ab omni Non solum facto, verum opprobrio quoque turpi,
Hor. S. 1, 6, 84: non modo... verum ne... quidem, not only not... but not even, Cic. Rep. 3, 30, 42.—
b.
In partic.
(α).
In a transition, but, yet, still (freq. and class.):
non edepol nunc, ubi terrarum sim scio, si quis roget... Ilicet, mandata eri perierunt una et Sosia, Verum certum'st confidenter hominem contra adloqui,
Plaut. Am. 1, 1, 183:
deinde hoc vobis confirmo, etc.... verum quod ego laboribus, etc.... me persecuturum esse polliceor, etc.,
Cic. Verr. 1, 17, 51: verum schemata lexeôs duorum sunt generum, Quint. 9, 3, 2:
verum etiamsi quis summa desperet,
id. 12, 11, 26:
verum veniat sane,
Cic. Verr. 2, 2, 31, § 76 et saep.—Strengthened by enim, vero, and (in class. prose) enimvero, but truly, but indeed:
verum enim, quando bene promeruit, fiat,
Ter. Ad. 2, 1, 47: verum vero inter offam atque herbam, ibi vero longum intervallum est, Cato ap. Gell. 13, 17, 1:
verum hercle vero,
Plaut. Curc. 3, 5:
si ullo in loco ejus provinciae frumentum tanti fuit, quanti, etc. Verum enim vero cum, etc.,
Cic. Verr. 2, 3, 84, § 194; so,
verum enim vero,
id. de Or. 3, 14, 54 N. cr.; Sall. C. 20, 10; Liv. 4, 4, 8.—
(β).
In breaking off the current of discourse (cf. sed), but however, but:
exspectabantur Calendae Januariae, fortasse non recte. Verum praeterita omittamus,
Cic. Phil. 5, 12, 31: verum quidem haec hactenus;
cetera quotiescumque voletis,
id. Tusc. 3, 34, 84:
sed hoc nihil ad me... Verum hoc (ut dixi) nihil ad me. Illud ad me, etc.,
id. de Or. 2, 32, 139.—
B.
vērō, in truth, in fact, certainly, truly, to be sure, surely, assuredly:
eho, mavis vituperari falso, quam vero extolli?
Plaut. Most. 1, 3, 21:
iste eum sese ait, qui non est, esse: et qui vero est negat,
id. Capt. 3, 4, 35: Tox. Amplectere sis. Lemn. Ego vero, id. Pers. 5, 1, 12; cf. Curt. 6, 3, 5: As. Ego non novi adulescentem vostrum. St. Veron'? As. Serio, Plaut. Truc. 2, 2, 47:
veron' serio?
id. Merc. 4, 1, 19:
itane vero obturbat?
Ter. And. 5, 4, 23: Ch. Vah, gloriare evenisse ex sententiā? Sy. Non hercle vero, verum dico, id. Heaut. 4, 5, 18:
quod de domo scribis... ego vero tum denique mihi videbor restitutus, si, etc.,
Cic. Fam. 14, 2, 3; cf.
even at the beginning of a letter: ego vero cupio te ad me venire,
I do really wish, id. ib. 14, 16, 10; so,
ego vero vellem,
id. ib. 4, 6, 1:
cum effusis gaudio lacrimis cupere vero diceret, etc.,
Liv. 27, 19, 12; Plin. Ep. 9, 20, 1.—
Esp., in apodosis, tum vero: postea quam ad causam dicendam ventum est, tum vero sine metu omnes erant, etc.,
Cic. Verr. 2, 2, 29, § 70; Sall. J. 94, 3; Stat. Th. 1, 412; cf.
tum, III. B. 1.—Ironically: sane quia vero hae mihi patent semper fores,
Ter. Eun. 1, 2, 9:
multum vero haec eis jura profuerunt,
Cic. Verr. 2, 5, 47, § 124:
turpem vero actionem, etc.,
id. Phil. 13, 11, 25:
egregiam vero laudem refertis,
Verg. A. 4, 93.—With immo:
immo vero indignum facinus faxo ex me audies,
Ter. And. 5, 2, 13. —
b.
In corroborative replies, yes, certainly, by all means, assuredly, etc. (class.; while verum in this sense is only ante-class.): De. An quid est etiam amplius? He. Vero amplius, Ter. Ad. 3, 4, 23; id. Eun. 3, 1, 12: M. Fuisti saepe, credo, in scholis philosophorum. A. Vero, ac libenter quidem, Cic. Tusc. 2, 11, 26:
sed tu orationes nobis veteres explicabis? Vero, inquam, Brute,
id. Brut. 87, 300:
tu vero, inquam, Tite,
id. ib. 85, 292:
nos vero, inquit ille,
id. Fin. 4, 28, 80: M. Cadere, opinor, in sapientem aegritudinem tibi dixisti videri. A. Et vero ita existimo, id. Tusc. 3, 6, 12.—With immo, nay rather: De. Quin tu mi argentum cedo. Ph. Immo vero uxorem tu cedo, Ter. Phorm. 5, 8, 43:
sed da mihi nunc, satisne probas? Immo vero et haec, etc.,
Cic. Ac. 1, 3, 10:
immo vero, inquit, ii vivunt, qui, etc.,
id. Rep. 6, 14, 14: S. Quid domi? pluresne praesunt negotiis tuis? L. Immo vero unus, inquit, id. ib. 1, 39, 61.—And, to strengthen negative answers, joined with minime: S. Quid? totam domum num quis alter, praeter te, regit? L. Minime vero, Cic. Rep. 1, 39, 61; 3, 32, 44; id. Ac. 1, 1, 2; id. Off. 3, 6, 29 al.—
c.
In urgent or encouraging expostulation, but, though, however, etc.: Ni. Cape hoc tibi aurum, Chrysale, i, fer filio. Ch. Non equidem accipiam. Ni. Cape vero:
odiose facis,
take it though, Plaut. Bacch. 4, 9, 139:
respice vero,
id. Ep. 1, 1, 3:
ostende vero,
id. ib. 5, 2, 58:
minue vero iram,
Ter. Phorm. 2, 3, 88.—
d.
To indicate a climax, even, indeed:
neque solum in tantis rebus, sed etiam in mediocribus vel studiis vel officiis, vel vero etiam negotiis contemnendum,
Cic. Rep. 1, 3, 4:
quod cum tam multi homines audissent, statim ad me defertur: immo vero, ut quisque me viderat, narrabat,
id. Verr. 1, 7, 19:
nec vero jam meo nomine abstinent,
id. Rep. 1, 3, 6:
neque vero id satis habuit,
Nep. Epam. 4, 5.—
2.
Transf., as a strongly corroborative adversative particle, but in fact, but indeed, however (always placed after a word):
ne T. quidem Postumius contemnendus in dicendo: de re publicā vero non minus vehemens orator, quam bellator fuit,
Cic. Brut. 77, 269:
non vero tam isti (sc. mortui sunt) quam tu ipse, nugator,
id. Sen. 9, 27:
dixisti non auxilium mihi, sed me auxilio defuisse. Ego vero fateor hercule, quod viderim mihi auxilium non deesse, idcirco me illi auxilio pepercisse,
id. Planc. 35, 86; id. Rep. 1, 7, 12:
ubi per exploratores Caesar certior factus est, tres jam copiarum partes Helvetios id flumen transduxisse, quartam vero partem citra flumen Ararim reliquam esse,
Caes. B. G. 1, 12.—In transitions:
age vero ceteris in rebus quali sit temperantiā, considerate,
Cic. Imp. Pomp. 14, 40:
nec vero tibi de versibus respondebo,
id. Phil. 2, 8, 20.—
C.
vērē, according to truth, truly, really, in fact; properly, rightly, aright:
hoc quom fit, ibi non vere vivitur,
Ter. Heaut. 1, 1, 102 Fleck.:
honestum, quod proprie vereque dicitur, id in sapientibus est solis,
Cic. Off. 3, 3, 13:
quis putare vere potest, etc.,
id. Rep. 1, 17, 28:
vere ducere,
id. ib. 1, 38, 60:
verene hoc memoriae proditum est? etc.,
id. ib. 2, 15, 28:
immo, si vere volumus dicere, jam incohavit bellum,
Liv. 41, 23, 13:
omnia vere vates locuta est,
Verg. A. 6, 188:
vere an dolo,
Spart. Sev. 5.— Comp.:
libentius quam verius,
Cic. Mil. 29, 78:
Ligures latrones verius quam justi hostes,
Liv. 40, 27, 10.— Sup.:
verissime loquor,
Cic. Att. 5, 21, 7:
verissime dicere,
id. Rep. 2, 4, 8.

Lewis & Short latin dictionary > verus
17 dēnique

dēnique adv., and thenceforward, and thereafter, at last, at length, finally, lastly, only, not until: denique Metuebant me, T.: Metui, quid futurum denique esset, T.: post biennium denique appellas: octavo denique mense, Cs.: mortuo denique, not till after his death.—With nunc, now at last, only now, not till now: nunc denique incipiunt credere.—With tum, then at last, only then, not till then: tum denique nomen referemus: tum denique interficiere, cum, etc.—In enumerations, besides, thereafter, finally, lastly, in fine: ut nomen deferrent, ut accusatorem compararent, denique ut pugnarent: proximo, altero, denique reliquis consecutis diebus.—Followed by postremo, C.—In a summary or climax, in a word, in short, in fact, briefly, to sum up, in fine, even, I may say: Ut ad pauca redeam... Haec denique eius fuit oratio, T.: nobis est domi inopia, mala res... denique quid reliqui habemus? S.: omnia sua iura, commoda, totam denique libertatem: non curia, non domus, non denique haec sedes honoris: denique haec fuit altera persona, in a word, N.: Denique sit quidvis simplex, H.: vitavi denique culpam, Non laudem merui, merely, H.—Ironical, in fine, forsooth, indeed: ii denique, qui tum concursabant, Roscio obicient, etc.—Restrictive, in fine, at least, certainly: nostros praesidia deducturos aut denique indiligentius servaturos, Cs.: eosdem (liberos) bonā aut denique aliquā re p. perdere: Ne nummi pereant... aut denique fama, H.
* * *

ADV

finally, in the end; and then; at worst; in short, to sum up; in fact, indeed

Latin-English dictionary > dēnique
18 Soluntini

1.
sōlus, a, um ( gen. regular. solius; dat. soli; gen. m. soli, Cato ap. Prisc. p. 694 P.; dat. m. SOLO, Inscr. Orell. 2627; f. solae, Plaut. Mil. 4, 2, 28; Ter. Eun. 5, 6, 3), adj. [orig. the same with sollus, q. v.; cf. salus. By Pott referred to sui, Kühn. Zeitschr. 5, 242].
I.
Lit.
A.
In gen., alone, only, single, sole (syn.:
unus, unicus, singularis): quod egomet solus feci, nec quisquam alius affuit,
Plaut. Am. 1, 1, 269:
cum omnibus potius quam soli perire voluerunt,
Cic. Cat. 4, 7, 14:
cum visum esset utilius solum quam cum altero regnare,
id. Off. 3, 10, 41:
licebit eum solus ames,
id. Att. 6, 3, 7:
tot mea Solius solliciti sint causa, ut, etc.,
Ter. Heaut. 1, 1, 77:
nec mihi soli versantur ante oculos... sed, etc.,
Cic. Lael. 27, 102:
non sibi se soli natum meminerit,
id. Fin. 2, 14, 45 fin.:
extra Peloponnesum Aenianes, etc.... soli absunt a mari,
id. Rep. 2, 4, 8:
quae sola divina sunt,
id. Tusc. 1, 27, 66:
ita sola errare videbar,
Enn. Ann. 1, 45; cf. Plaut. Am. 1, 1, 2:
Africanum solitum esse dicere, se numquam minus solum esse, quam cum solus esset,
Cic. Rep. 1, 17, 27:
rem narrabit sola soli,
Ter. Hec. 3, 2, 15; 4, 1, 42; id. Eun. 3, 5, 31; Cato ap. Prisc. p. 694 P.:
de viginti Restabam solus,
Ov. M. 3, 688:
solus ex plurimis servis,
Plaut. Most. 4, 1, 23:
solus ex toto illo collegio,
Cic. Prov. Cons. 8, 18:
Stoici soli ex omnibus,
id. de Or. 3, 18, 65:
tu ex omnibus,
id. Fam. 2, 17, 6:
ego meorum solus sum meus,
Ter. Phorm. 4, 1, 21:
coturnices solae animalium,
Plin. 10, 23, 33, § 69:
solus inter omnes,
Mart. 4, 2, 1:
quae (actio) sola per se ipsa quanta sit, histrionum ars declarat,
Cic. de Or. 1, 5, 18; so,
per se,
id. Top. 15, 59; Liv. 1, 49; 10, 1 al.—With subj. inf.:
nam solum habere velle summa dementia est,
Cic. Tusc. 4, 26, 56.—Strengthened by unus: Ch. Quid, duasne is uxores habet? So. Obsecro:
unam ille quidem hanc solam,
Ter. Phorm. 5, 1, 27:
solum unum hoc vitium affert senectus hominibus,
id. Ad. 5, 3, 47:
furta praetoris quae essent HS. duodecies, ex uno oppido solo exportata sunt,
Cic. Verr. 2, 2, 75, § 185:
unam solam scitote esse civitatem, quae, etc.,
id. ib. 2, 2, 5, §
13: te unum solum suum depeculatorem venisse,
id. Pis. 40, 96.—With other numerals (freq. and class.), Plaut. Bacch. 4, 9, 51; Cic. Ac. 2, 45, 138; id. Att. 2, 1, 5; id. Phil. 11, 8, 18; id. Verr. 2, 2, 74, § 182: Ge. Quantum tibi opus est argenti? Ph. Solae triginta minae, Ter. Phorm. 3, 3, 24; Caes. B. G. 1, 40:
qui solos novem menses Asiae praefuit,
Cic. Att. 5, 17, 5; Liv. 1, 55, 8; 6, 36, 8; 37, 23, 10; and Suet. Aug. 97. —In voc.: felix lectule talibus sole amoribus, Attic. ap. Prisc. p. 673 P.—
B.
In partic., alone, lonely, solitary, forsaken, deserted; without relatives, friends, etc. (rare;
syn. solitarius): sola sum: habeo hic neminem, Neque amicum neque cognatum,
Ter. Eun. 1, 2, 67; cf. id. Ad. 3, 1, 4; id. And. 2, 3, 7:
solus atque omnium honestarum rerum egens,
Sall. J. 14, 17; id. H. 3, 61, 3 Dietsch:
gaudet me vacuo solam tabescere lecto,
Prop. 3, 5 (4, 6), 23.—
II.
Transf., of places, lonely, solitary, unfrequented, desert, = desertus (class.):
hic solis locis composita sum, Hic saxa sunt, hic mare sonat, nec quisquam Homo mihi obviam venit,
Plaut. Rud. 1, 3, 22; cf.:
cum in locis solis moestus errares,
Cic. Div. 1, 28, 59:
loca,
Lucr. 6, 396; Cic. Fragm. ap. Quint. 5, 13, 28; Nep. Eum. 8, 6 (for which shortly before: loca deserta); Sall. J. 103, 1:
locus,
Plaut. Aul. 4, 6, 7; Ter. And. 2, 4, 3:
terrae,
Plaut. Rud. 1, 4, 8; id. Most. 4, 3, 3; Ter. Phorm. 5, 7 (8), 86:
Libyae agri,
Verg. G. 3, 249:
insula,
Cat. 64, 184:
in harena,
id. 64, 57:
solā sub rupe,
Verg. E. 10, 14; Cat. 64, 154:
in monte,
Tib. 1, 2, 72 (Müll. solito) et saep.—Hence, adv.: sōlum, alone, only, merely, barely.
A.
Affirmatively (rare but class.; syn. tantum, but never with numerals, except unus; cf.
solus, A. supra): de re unā solum dissident, de ceteris mirifice congruunt. Ain' tandem? unā de re solum est dissensio?
Cic. Leg. 1, 20, 53: nos nuntiationem solum habemus:
consules etiam spectionem,
id. Phil. 2, 32, 81; id. Or. 48, 160:
quasi vero atrā bili solum mens ac non saepe vel iracundia graviore vel timore moveatur,
id. Tusc. 3, 5, 11:
quae hominum solum auribus judicantur,
id. N. D. 2, 58, 146:
quasi vero perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit,
id. Fin. 2, 6, 17.—
2.
Strengthened by modo, and joined with it in one word, sōlummŏdo (only late Lat., for the true reading, Plin. 34, 8, 19, § 92, is unam tantum, Jan. Detlef.;
whereas tantummodo is class.): de exercitore solummodo Praetor sentit,
Dig. 4, 9, 1, § 2:
pretii solummodo fieri aestimationem,
ib. 9, 2, 23, § 1; 11, 5, 1, § 3; 28, 5, 1, § 1; Quint. Decl. 247; Tert. Res. Carn. 26; Hier. Ep. 12.—
B.
Negatively: non solum, nec (neque) solum... sed (verum) etiam (et), etc., not only ( not merely, not barely)... but also, etc. (class. and freq.):
non solum publicas, sed etiam privatas injurias ultus est,
Caes. B. G. 1, 12 fin.:
urbes non solum multis periculis oppositae, sed etiam caecis,
Cic. Rep. 2, 3, 6:
importantur non merces solum adventiciae, sed etiam mores,
id. ib. 2, 4, 7:
neque solum fictum, sed etiam imperite absurdeque fictum,
id. ib. 2, 15, 28:
te non solum naturā et moribus, verum etiam studio et doctrinā esse sapientem,
id. Lael. 2, 6:
non nobis solum nati sumus,
id. Off. 1, 7, 22:
ut sapiens solum contentus possit vivere,
id. Fin. 1, 13, 44 Madv. ad loc.:
bestiae sibi solum natae sunt,
id. ib. 3, 19, 63:
nec vero solum hanc libidinem laudant,
id. Tusc. 4, 19, 44:
servavit ab omni Non solum facto verum opprobrio quoque turpi,
Hor. S. 1, 6, 84:
non enim jus illud solum superbius populo, sed violentius videri necesse erat,
Cic. Leg. 3, 7, 17; id. Cat. 3, 10, 24:
non solum ortum novum populum, sed adultum jam, etc.,
id. Rep. 2, 11, 21:
quibus opibus ac nervis non solum ad minuendam gratiam, sed paene ad perniciem suam uteretur,
Caes. B. G. 1, 20:
quae non solum facta esse, sed ne fieri quidem potuisse cernimus,
Cic. Rep. 2, 15, 28:
bene meriti de rebus communibus, ut genere etiam putarentur non solum ingenio esse divino,
id. ib. 2, 2, 4:
neque solum civis, set cujusmodi genus hominum,
Sall. C. 39, 6; v. non and sed.
2.
Sŏlūs, untis, f., = Solous, a town on the northern coast of Sicily, now Castello di Solanto, Plin. 3, 8, 14, § 90.—Hence, Sŏ-luntīni, ōrum, m., the inhabitants of Solus, Cic. Verr. 2, 3, 43, § 103; sing., id. ib. 2, 2, 42, § 102.
3.
sŏlus, ūs, m., v. solum init.

Lewis & Short latin dictionary > Soluntini
19 Solus

1.
sōlus, a, um ( gen. regular. solius; dat. soli; gen. m. soli, Cato ap. Prisc. p. 694 P.; dat. m. SOLO, Inscr. Orell. 2627; f. solae, Plaut. Mil. 4, 2, 28; Ter. Eun. 5, 6, 3), adj. [orig. the same with sollus, q. v.; cf. salus. By Pott referred to sui, Kühn. Zeitschr. 5, 242].
I.
Lit.
A.
In gen., alone, only, single, sole (syn.:
unus, unicus, singularis): quod egomet solus feci, nec quisquam alius affuit,
Plaut. Am. 1, 1, 269:
cum omnibus potius quam soli perire voluerunt,
Cic. Cat. 4, 7, 14:
cum visum esset utilius solum quam cum altero regnare,
id. Off. 3, 10, 41:
licebit eum solus ames,
id. Att. 6, 3, 7:
tot mea Solius solliciti sint causa, ut, etc.,
Ter. Heaut. 1, 1, 77:
nec mihi soli versantur ante oculos... sed, etc.,
Cic. Lael. 27, 102:
non sibi se soli natum meminerit,
id. Fin. 2, 14, 45 fin.:
extra Peloponnesum Aenianes, etc.... soli absunt a mari,
id. Rep. 2, 4, 8:
quae sola divina sunt,
id. Tusc. 1, 27, 66:
ita sola errare videbar,
Enn. Ann. 1, 45; cf. Plaut. Am. 1, 1, 2:
Africanum solitum esse dicere, se numquam minus solum esse, quam cum solus esset,
Cic. Rep. 1, 17, 27:
rem narrabit sola soli,
Ter. Hec. 3, 2, 15; 4, 1, 42; id. Eun. 3, 5, 31; Cato ap. Prisc. p. 694 P.:
de viginti Restabam solus,
Ov. M. 3, 688:
solus ex plurimis servis,
Plaut. Most. 4, 1, 23:
solus ex toto illo collegio,
Cic. Prov. Cons. 8, 18:
Stoici soli ex omnibus,
id. de Or. 3, 18, 65:
tu ex omnibus,
id. Fam. 2, 17, 6:
ego meorum solus sum meus,
Ter. Phorm. 4, 1, 21:
coturnices solae animalium,
Plin. 10, 23, 33, § 69:
solus inter omnes,
Mart. 4, 2, 1:
quae (actio) sola per se ipsa quanta sit, histrionum ars declarat,
Cic. de Or. 1, 5, 18; so,
per se,
id. Top. 15, 59; Liv. 1, 49; 10, 1 al.—With subj. inf.:
nam solum habere velle summa dementia est,
Cic. Tusc. 4, 26, 56.—Strengthened by unus: Ch. Quid, duasne is uxores habet? So. Obsecro:
unam ille quidem hanc solam,
Ter. Phorm. 5, 1, 27:
solum unum hoc vitium affert senectus hominibus,
id. Ad. 5, 3, 47:
furta praetoris quae essent HS. duodecies, ex uno oppido solo exportata sunt,
Cic. Verr. 2, 2, 75, § 185:
unam solam scitote esse civitatem, quae, etc.,
id. ib. 2, 2, 5, §
13: te unum solum suum depeculatorem venisse,
id. Pis. 40, 96.—With other numerals (freq. and class.), Plaut. Bacch. 4, 9, 51; Cic. Ac. 2, 45, 138; id. Att. 2, 1, 5; id. Phil. 11, 8, 18; id. Verr. 2, 2, 74, § 182: Ge. Quantum tibi opus est argenti? Ph. Solae triginta minae, Ter. Phorm. 3, 3, 24; Caes. B. G. 1, 40:
qui solos novem menses Asiae praefuit,
Cic. Att. 5, 17, 5; Liv. 1, 55, 8; 6, 36, 8; 37, 23, 10; and Suet. Aug. 97. —In voc.: felix lectule talibus sole amoribus, Attic. ap. Prisc. p. 673 P.—
B.
In partic., alone, lonely, solitary, forsaken, deserted; without relatives, friends, etc. (rare;
syn. solitarius): sola sum: habeo hic neminem, Neque amicum neque cognatum,
Ter. Eun. 1, 2, 67; cf. id. Ad. 3, 1, 4; id. And. 2, 3, 7:
solus atque omnium honestarum rerum egens,
Sall. J. 14, 17; id. H. 3, 61, 3 Dietsch:
gaudet me vacuo solam tabescere lecto,
Prop. 3, 5 (4, 6), 23.—
II.
Transf., of places, lonely, solitary, unfrequented, desert, = desertus (class.):
hic solis locis composita sum, Hic saxa sunt, hic mare sonat, nec quisquam Homo mihi obviam venit,
Plaut. Rud. 1, 3, 22; cf.:
cum in locis solis moestus errares,
Cic. Div. 1, 28, 59:
loca,
Lucr. 6, 396; Cic. Fragm. ap. Quint. 5, 13, 28; Nep. Eum. 8, 6 (for which shortly before: loca deserta); Sall. J. 103, 1:
locus,
Plaut. Aul. 4, 6, 7; Ter. And. 2, 4, 3:
terrae,
Plaut. Rud. 1, 4, 8; id. Most. 4, 3, 3; Ter. Phorm. 5, 7 (8), 86:
Libyae agri,
Verg. G. 3, 249:
insula,
Cat. 64, 184:
in harena,
id. 64, 57:
solā sub rupe,
Verg. E. 10, 14; Cat. 64, 154:
in monte,
Tib. 1, 2, 72 (Müll. solito) et saep.—Hence, adv.: sōlum, alone, only, merely, barely.
A.
Affirmatively (rare but class.; syn. tantum, but never with numerals, except unus; cf.
solus, A. supra): de re unā solum dissident, de ceteris mirifice congruunt. Ain' tandem? unā de re solum est dissensio?
Cic. Leg. 1, 20, 53: nos nuntiationem solum habemus:
consules etiam spectionem,
id. Phil. 2, 32, 81; id. Or. 48, 160:
quasi vero atrā bili solum mens ac non saepe vel iracundia graviore vel timore moveatur,
id. Tusc. 3, 5, 11:
quae hominum solum auribus judicantur,
id. N. D. 2, 58, 146:
quasi vero perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit,
id. Fin. 2, 6, 17.—
2.
Strengthened by modo, and joined with it in one word, sōlummŏdo (only late Lat., for the true reading, Plin. 34, 8, 19, § 92, is unam tantum, Jan. Detlef.;
whereas tantummodo is class.): de exercitore solummodo Praetor sentit,
Dig. 4, 9, 1, § 2:
pretii solummodo fieri aestimationem,
ib. 9, 2, 23, § 1; 11, 5, 1, § 3; 28, 5, 1, § 1; Quint. Decl. 247; Tert. Res. Carn. 26; Hier. Ep. 12.—
B.
Negatively: non solum, nec (neque) solum... sed (verum) etiam (et), etc., not only ( not merely, not barely)... but also, etc. (class. and freq.):
non solum publicas, sed etiam privatas injurias ultus est,
Caes. B. G. 1, 12 fin.:
urbes non solum multis periculis oppositae, sed etiam caecis,
Cic. Rep. 2, 3, 6:
importantur non merces solum adventiciae, sed etiam mores,
id. ib. 2, 4, 7:
neque solum fictum, sed etiam imperite absurdeque fictum,
id. ib. 2, 15, 28:
te non solum naturā et moribus, verum etiam studio et doctrinā esse sapientem,
id. Lael. 2, 6:
non nobis solum nati sumus,
id. Off. 1, 7, 22:
ut sapiens solum contentus possit vivere,
id. Fin. 1, 13, 44 Madv. ad loc.:
bestiae sibi solum natae sunt,
id. ib. 3, 19, 63:
nec vero solum hanc libidinem laudant,
id. Tusc. 4, 19, 44:
servavit ab omni Non solum facto verum opprobrio quoque turpi,
Hor. S. 1, 6, 84:
non enim jus illud solum superbius populo, sed violentius videri necesse erat,
Cic. Leg. 3, 7, 17; id. Cat. 3, 10, 24:
non solum ortum novum populum, sed adultum jam, etc.,
id. Rep. 2, 11, 21:
quibus opibus ac nervis non solum ad minuendam gratiam, sed paene ad perniciem suam uteretur,
Caes. B. G. 1, 20:
quae non solum facta esse, sed ne fieri quidem potuisse cernimus,
Cic. Rep. 2, 15, 28:
bene meriti de rebus communibus, ut genere etiam putarentur non solum ingenio esse divino,
id. ib. 2, 2, 4:
neque solum civis, set cujusmodi genus hominum,
Sall. C. 39, 6; v. non and sed.
2.
Sŏlūs, untis, f., = Solous, a town on the northern coast of Sicily, now Castello di Solanto, Plin. 3, 8, 14, § 90.—Hence, Sŏ-luntīni, ōrum, m., the inhabitants of Solus, Cic. Verr. 2, 3, 43, § 103; sing., id. ib. 2, 2, 42, § 102.
3.
sŏlus, ūs, m., v. solum init.

Lewis & Short latin dictionary > Solus
20 solus

1.
sōlus, a, um ( gen. regular. solius; dat. soli; gen. m. soli, Cato ap. Prisc. p. 694 P.; dat. m. SOLO, Inscr. Orell. 2627; f. solae, Plaut. Mil. 4, 2, 28; Ter. Eun. 5, 6, 3), adj. [orig. the same with sollus, q. v.; cf. salus. By Pott referred to sui, Kühn. Zeitschr. 5, 242].
I.
Lit.
A.
In gen., alone, only, single, sole (syn.:
unus, unicus, singularis): quod egomet solus feci, nec quisquam alius affuit,
Plaut. Am. 1, 1, 269:
cum omnibus potius quam soli perire voluerunt,
Cic. Cat. 4, 7, 14:
cum visum esset utilius solum quam cum altero regnare,
id. Off. 3, 10, 41:
licebit eum solus ames,
id. Att. 6, 3, 7:
tot mea Solius solliciti sint causa, ut, etc.,
Ter. Heaut. 1, 1, 77:
nec mihi soli versantur ante oculos... sed, etc.,
Cic. Lael. 27, 102:
non sibi se soli natum meminerit,
id. Fin. 2, 14, 45 fin.:
extra Peloponnesum Aenianes, etc.... soli absunt a mari,
id. Rep. 2, 4, 8:
quae sola divina sunt,
id. Tusc. 1, 27, 66:
ita sola errare videbar,
Enn. Ann. 1, 45; cf. Plaut. Am. 1, 1, 2:
Africanum solitum esse dicere, se numquam minus solum esse, quam cum solus esset,
Cic. Rep. 1, 17, 27:
rem narrabit sola soli,
Ter. Hec. 3, 2, 15; 4, 1, 42; id. Eun. 3, 5, 31; Cato ap. Prisc. p. 694 P.:
de viginti Restabam solus,
Ov. M. 3, 688:
solus ex plurimis servis,
Plaut. Most. 4, 1, 23:
solus ex toto illo collegio,
Cic. Prov. Cons. 8, 18:
Stoici soli ex omnibus,
id. de Or. 3, 18, 65:
tu ex omnibus,
id. Fam. 2, 17, 6:
ego meorum solus sum meus,
Ter. Phorm. 4, 1, 21:
coturnices solae animalium,
Plin. 10, 23, 33, § 69:
solus inter omnes,
Mart. 4, 2, 1:
quae (actio) sola per se ipsa quanta sit, histrionum ars declarat,
Cic. de Or. 1, 5, 18; so,
per se,
id. Top. 15, 59; Liv. 1, 49; 10, 1 al.—With subj. inf.:
nam solum habere velle summa dementia est,
Cic. Tusc. 4, 26, 56.—Strengthened by unus: Ch. Quid, duasne is uxores habet? So. Obsecro:
unam ille quidem hanc solam,
Ter. Phorm. 5, 1, 27:
solum unum hoc vitium affert senectus hominibus,
id. Ad. 5, 3, 47:
furta praetoris quae essent HS. duodecies, ex uno oppido solo exportata sunt,
Cic. Verr. 2, 2, 75, § 185:
unam solam scitote esse civitatem, quae, etc.,
id. ib. 2, 2, 5, §
13: te unum solum suum depeculatorem venisse,
id. Pis. 40, 96.—With other numerals (freq. and class.), Plaut. Bacch. 4, 9, 51; Cic. Ac. 2, 45, 138; id. Att. 2, 1, 5; id. Phil. 11, 8, 18; id. Verr. 2, 2, 74, § 182: Ge. Quantum tibi opus est argenti? Ph. Solae triginta minae, Ter. Phorm. 3, 3, 24; Caes. B. G. 1, 40:
qui solos novem menses Asiae praefuit,
Cic. Att. 5, 17, 5; Liv. 1, 55, 8; 6, 36, 8; 37, 23, 10; and Suet. Aug. 97. —In voc.: felix lectule talibus sole amoribus, Attic. ap. Prisc. p. 673 P.—
B.
In partic., alone, lonely, solitary, forsaken, deserted; without relatives, friends, etc. (rare;
syn. solitarius): sola sum: habeo hic neminem, Neque amicum neque cognatum,
Ter. Eun. 1, 2, 67; cf. id. Ad. 3, 1, 4; id. And. 2, 3, 7:
solus atque omnium honestarum rerum egens,
Sall. J. 14, 17; id. H. 3, 61, 3 Dietsch:
gaudet me vacuo solam tabescere lecto,
Prop. 3, 5 (4, 6), 23.—
II.
Transf., of places, lonely, solitary, unfrequented, desert, = desertus (class.):
hic solis locis composita sum, Hic saxa sunt, hic mare sonat, nec quisquam Homo mihi obviam venit,
Plaut. Rud. 1, 3, 22; cf.:
cum in locis solis moestus errares,
Cic. Div. 1, 28, 59:
loca,
Lucr. 6, 396; Cic. Fragm. ap. Quint. 5, 13, 28; Nep. Eum. 8, 6 (for which shortly before: loca deserta); Sall. J. 103, 1:
locus,
Plaut. Aul. 4, 6, 7; Ter. And. 2, 4, 3:
terrae,
Plaut. Rud. 1, 4, 8; id. Most. 4, 3, 3; Ter. Phorm. 5, 7 (8), 86:
Libyae agri,
Verg. G. 3, 249:
insula,
Cat. 64, 184:
in harena,
id. 64, 57:
solā sub rupe,
Verg. E. 10, 14; Cat. 64, 154:
in monte,
Tib. 1, 2, 72 (Müll. solito) et saep.—Hence, adv.: sōlum, alone, only, merely, barely.
A.
Affirmatively (rare but class.; syn. tantum, but never with numerals, except unus; cf.
solus, A. supra): de re unā solum dissident, de ceteris mirifice congruunt. Ain' tandem? unā de re solum est dissensio?
Cic. Leg. 1, 20, 53: nos nuntiationem solum habemus:
consules etiam spectionem,
id. Phil. 2, 32, 81; id. Or. 48, 160:
quasi vero atrā bili solum mens ac non saepe vel iracundia graviore vel timore moveatur,
id. Tusc. 3, 5, 11:
quae hominum solum auribus judicantur,
id. N. D. 2, 58, 146:
quasi vero perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit,
id. Fin. 2, 6, 17.—
2.
Strengthened by modo, and joined with it in one word, sōlummŏdo (only late Lat., for the true reading, Plin. 34, 8, 19, § 92, is unam tantum, Jan. Detlef.;
whereas tantummodo is class.): de exercitore solummodo Praetor sentit,
Dig. 4, 9, 1, § 2:
pretii solummodo fieri aestimationem,
ib. 9, 2, 23, § 1; 11, 5, 1, § 3; 28, 5, 1, § 1; Quint. Decl. 247; Tert. Res. Carn. 26; Hier. Ep. 12.—
B.
Negatively: non solum, nec (neque) solum... sed (verum) etiam (et), etc., not only ( not merely, not barely)... but also, etc. (class. and freq.):
non solum publicas, sed etiam privatas injurias ultus est,
Caes. B. G. 1, 12 fin.:
urbes non solum multis periculis oppositae, sed etiam caecis,
Cic. Rep. 2, 3, 6:
importantur non merces solum adventiciae, sed etiam mores,
id. ib. 2, 4, 7:
neque solum fictum, sed etiam imperite absurdeque fictum,
id. ib. 2, 15, 28:
te non solum naturā et moribus, verum etiam studio et doctrinā esse sapientem,
id. Lael. 2, 6:
non nobis solum nati sumus,
id. Off. 1, 7, 22:
ut sapiens solum contentus possit vivere,
id. Fin. 1, 13, 44 Madv. ad loc.:
bestiae sibi solum natae sunt,
id. ib. 3, 19, 63:
nec vero solum hanc libidinem laudant,
id. Tusc. 4, 19, 44:
servavit ab omni Non solum facto verum opprobrio quoque turpi,
Hor. S. 1, 6, 84:
non enim jus illud solum superbius populo, sed violentius videri necesse erat,
Cic. Leg. 3, 7, 17; id. Cat. 3, 10, 24:
non solum ortum novum populum, sed adultum jam, etc.,
id. Rep. 2, 11, 21:
quibus opibus ac nervis non solum ad minuendam gratiam, sed paene ad perniciem suam uteretur,
Caes. B. G. 1, 20:
quae non solum facta esse, sed ne fieri quidem potuisse cernimus,
Cic. Rep. 2, 15, 28:
bene meriti de rebus communibus, ut genere etiam putarentur non solum ingenio esse divino,
id. ib. 2, 2, 4:
neque solum civis, set cujusmodi genus hominum,
Sall. C. 39, 6; v. non and sed.
2.
Sŏlūs, untis, f., = Solous, a town on the northern coast of Sicily, now Castello di Solanto, Plin. 3, 8, 14, § 90.—Hence, Sŏ-luntīni, ōrum, m., the inhabitants of Solus, Cic. Verr. 2, 3, 43, § 103; sing., id. ib. 2, 2, 42, § 102.
3.
sŏlus, ūs, m., v. solum init.

Lewis & Short latin dictionary > solus

Страницы

См. также в других словарях:

not — [[t]nɒ̱t[/t]] ♦ (Not is often shortened to n t in spoken English, and added to the auxiliary or modal verb. For example, did not is often shortened to didn t .) 1) NEG You use not with verbs to form negative statements. The sanctions are not… … English dictionary
not only — not only/just/merely/simply phrase used for emphasizing that, although something is true, something else is also true or is more important Our apartment is not only centrally located, it’s near a park too. We need to talk about these problems … Useful english dictionary
Only Words (book) — Only Words Author(s) Catharine MacKinnon … Wikipedia
Only Fools and Horses — Title screen Genre Sitcom Created by John Sullivan … Wikipedia
Not Only... But Also — Genre Comedy Written by Peter Cook Dudley Moore Starring Peter Cook Dudley Moore Country of origin United Kingdom … Wikipedia
Only Built 4 Cuban Linx... Pt. II — Studio album by Raekwon Released S … Wikipedia
Only Fools and Horses DVDs — have been sold in Regions 1, 2 and 4. Only Fools and Horses started in 1981 and ended in 2003. 64 episodes were broadcast in total. Six shorts were made, four of which were broadcast commercially but none of them have been released on official… … Wikipedia
not — 1. Not is used to form negative statements and questions, and is attached both to individual words and to whole clauses by means of their verbs, normally requiring the use of an auxiliary verb such as do or have: We do not want to go / not… … Modern English usage
Not One Less — Not One Less … Wikipedia
not — W1S1 [nɔt US na:t] adv [Date: 1300 1400; Origin: nought] 1.) used to make a word, statement, or question negative ▪ Most of the stores do not open until 10am. ▪ She s not a very nice person. ▪ You were wrong not to inform the police. ▪ Can we go… … Dictionary of contemporary English
Only by the Night — Studio album by Kings of Leon Released September 19, 2008 … Wikipedia

Словари и энциклопедии на Академике

Перевод: с латинского на английский

only not

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Словари и энциклопедии на Академике

Перевод: с латинского на английский

only not

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка: